Als abonnementhouder van de Vlaamse opera zag ik op 21 september in Antwerpen de opera L’Amour de loin. Ik maakte die avond een adembenemende voorstelling mee waarin behalve zang ook dans en acrobatiek een prominente rol speelden. Niet als een rustgevend punt tussen twee grote scènes, maar als een onverbrekelijk deel van wat de zangers te berde brachten. Het stuk kent drie hoofdpersonen. Aan iedere zanger is een danser en een acrobaat gekoppeld die beiden een deel van de expressie van de drie belangrijkste personages tot uitdrukking brengen. Je wordt daardoor zeer verrast vooral wanneer de acrobaten met behulp van technische hulpmiddelen letterlijk over het podium vliegen. De toeschouwers worden in deze opera geconfronteerd met de fictieve biografie van de troubadour Jaufré Rudel uit de 12e eeuw die in zijn liederen de zuivere liefde op afstand bezong. De opera verklankt op dramatische wijze het gevoel van verscheurdheid van de protagonisten die bang zijn hun liefde voor een geïdealiseerde persoon te verliezen wanneer ze werkelijk met elkaar worden geconfronteerd. Jaufré, de prins van Blaye heeft genoeg van oppervlakkig liefdesgenot en wil contact met een ideale minnares die er niet alleen mooi uitziet maar eigenschappen bezit die een graad van perfectie bereiken. In zijn verzen cultiveert hij dat verlangen dat wellicht nooit zal worden vervuld. Hij gelooft eenvoudig niet in haar bestaan totdat een pelgrim hem bevestigt dat de ideale geliefde wel degelijk bestaat, Clemence is haar naam. Zij is de gravin van Tripoli die naar het Oosten is verhuisd. Jaufré wordt geobsedeerd door de verhalen die de pelgrim over die prachtige prinses vertelt en hij verlangt er op een zeker moment naar om deze vrouw te zien. Zal hij naar haar toegaan? Hij besluit om te gaan. Hij neemt een risico, want hij zet zijn liefde op afstand op het spel. Stel dat deze dame toch niet overeenkomt met het ideaalbeeld dat hij van haar heeft, dan heeft hij zijn grote liefde verloren. Hij zit daarom in een spagaat. Toch besluit hij op reis te gaan maar wordt tijdens zijn reis zo ziek dat hij, net gearriveerd, uiteindelijk sterft in de armen van zijn geliefde. Een smeekbede van Clemence en Jaufré tot God om hem nog wat tijd te gunnen wordt niet gehonoreerd. De laatste woorden die Clemence tijdens de finale uitspreekt zijn: ‘Heer gij zijt de liefde, Gij zijt de verre liefde.’ Ook nu dus weer liefde op afstand. Deze poëtische en sensuele voorstelling brengt op een verrassende manier de werelden van opera en circus bij elkaar. De regie van deze uitvoering is in handen van Daniele Finzi Pasca. Wat er op het podium gebeurt, is een lust voor het oog. Het kleurenpalet tijdens de verschillende scènes op het podium is van een ongekende pracht en de kleding van Clemence met haar oranje sluiers geeft het gevoel een prachtig sprookje te zien. Saariaho’s geraffineerde partituur sluit naadloos aan bij de poëtische taal van librettist Maaloufs. Zij combineert echo’s van de troubadourkunst met een rijk gedetailleerde orkestratie. Om de zanglijnen, die op een recitatieve wijze worden gezongen, op de voorgrond te plaatsen is de orkestratie vaak kamermuzikaal en transparant. Alleen tijdens de tussenspelen wordt op symfonische wijze gemusiceerd.
De zangrollen werden uitstekend ingevuld. Als Clémence trad op de Zwitserse sopraan Rachel Harnisch, Philllip Addis, bariton, zong de rol van Jaufré, en Katherine Rohrer, mezzo-sopraan die van de pelgrim. Koen Kessels leidde bekwaam het koor en het symfonisch orkest van de Vlaamse opera. Tot woensdag 28 september kunt u deze opera nog zien in Antwerpen en in Gent tot en met zondag 17 oktober.
Operabeluisteren.nl 