In het kader van een vredesverdrag tussen Spanje en Frankrijk moet de Spaanse prins Don Carlos trouwen met Elisabeth, de dochter van de Franse koning. Bij hun eerste ontmoeting worden ze verliefd op elkaar, maar hun geluk is van korte duur omdat Elisabeth te horen krijgt dat ze met de vader van Carlos moet huwen. Mensen, mensen. Deze gang van zaken heeft vreselijke gevolgen! Elisabeth ondergaat een gedwongen en ongelukkig huwelijk waarin ze haar verlangen om naar Frankrijk terug te keren moet opgeven, Koning Philips II is eenzaam en voelt zich onbemind door zijn vrouw, Carlos blijft verliefd op zijn onbereikbare stiefmoeder en dan is er aan het Spaanse hof nog een prinses Eboli die haar liefde voor Carlos onbeantwoord ziet en tot overmaat van ramp overspel met de koning pleegt. Geen mens is gelukkig. Alle liefdesaffaires in deze zwarte opera zijn tot mislukking gedoemd. Het is geen opera die een moment van vrolijkheid kent, behoudens een kort ballet. Toch is de muziek van Verdi zo spannend en zijn de melodieën zo fascinerend en vitaal dat ik hem met Othello tot mijn lievelingsopera’s reken. De toeschouwers in de Metropolitan en de bezoekers van de Pathé theaters moeten ademloos hebben toegekeken hoe dit drama van Schiller zich ontwikkelde. Alle noodzakelijke ingrediënten waren aanwezig voor een voorstelling waarmee regisseur Nicholas Hytner afrekende met het zogenaamde ‘regietheater’. Een prachtig spelend orkest onder leiding van de nog jonge en in Rotterdam bekende, Canadese dirigent Yannick Nézet-Séguin hield de spanning tot het laatste moment vast. Hij gaf de solisten alle gelegenheid om zich van hun beste kant te laten zien. De uitvoering betrof een co productie van het Royal Operahouse Covent Garden, de nationale opera van Noorwegen en de Metropolitan van New York. Was in Londen in 2008 nog de hoofdrol van Carlos weggelegd voor Jonas Kaufmann, nu kon Roberto Alagna tonen dat zijn inzinkingen voorbij zijn. Hij was in topvorm evenals Keenlyside die een overtuigende Rodrigo op het podium zette. Ik wil me verder in dit verslag beperken tot de scènes die me het meest raakten. Ik denk dan aan de dialoog tussen de koning en Rodrigo. De koning onderdrukte de door Spanje bezette landen door veel bloed te laten vloeien. Rodrigo komt voor die volkeren op. Vooral voor de onderdrukten in Vlaanderen. Hij provoceert Philips. De koning probeert zich te rechtvaardigen door te wijzen op de vrede die door zijn bloedig beleid tussen de landen heerst. Rodrigo zegt: ‘U hebt het over een vrede van het kerkhof! O koning laat mij in de toekomst bij uw naam niet moeten zeggen: hij was een Nero! Is dat de vrede die u ons geeft?’. Rodrigo nam geen blad voor de mond tegenover zijn vorst. Hij las de strenge, gevoelloos lijkende koning de les zonder dat die zich tegen hem keerde. Later toen Philips onder zijn ogen tijdens een uitbarsting zijn vrouw Elisabeth beledigde, riep hij: ’Sire, aan u is de halve aarde onderworpen. Bent u dan, in uw uitgestrekte rijk, de enige die u niet in uw macht heeft?’.Moedig, maar ook hij ontsnapt niet aan de dood door toedoen van de groot inquisiteur die het leven van de markies van Posa (Rodrigo) bij de koning opeist omdat hij hem beschouwt als vijand van de kerk. Dat gebeurt bij een ontmoeting tussen de kerk- en de wereldvorst tijdens een aangrijpende dialoog waarin de macht van de troon moet wijken voor die van het altaar. De koning beseft dat hij zijn macht voor een belangrijk deel te danken heeft aan deze niets ontziende vreselijke man in zijn kerkgewaad. Een ander scène die me erg aangreep speelt zich af in het paleis. Philips zit in een groot vertrek aan een tafel waarop twee kaarsen branden. Hij laat voor het eerst in de openingsaria van het vierde bedrijf iets van zijn ware gevoelens blijken. ’Zij, (Elisabeth) heeft nooit van me gehouden. Haar hart is voor mij gesloten, ze heeft me nooit bemind.’ Maar er is meer. Hij vreest verraad, betreurt dat hij niet in de harten van zijn medemensen kan kijken, zijn nachtrust is een kwelling, zijn zoon Carlos een rebel. ‘Slapen zal ik pas in mijn koningsmantel, als voor mij de laatste dag verstreken is.’ Deze belangrijke rol wordt door de bas Ferruccio Furlanetto met zijn mooie donkere stem zeer expressief vertolkt. Dat geldt ook voor de protagonist van Elisabeth de Valois. De Russin Mariana Poplavskaya beeldt een uiterst kwetsbare vrouw uit. Zij slaagt er in je te ontroeren vooral wanneer ze gebruik maakt van haar zachte tonen. U hebt het al weer begrepen. Ik zag een prachtige Italiaanse uitvoering van Don Carlo oorspronkelijk geschreven als een grand Opéra op verzoek van de Fransen. En denk aan de laatste woorden van keizer Karek V. ‘ Het lijden is onoverkomelijk en stopt pas in de hemel.’
Don Carlos: Grand Opéra met vitale muziek
18/12/2010 Door Peter Année
Geplaatst in Geen categorie | Geef een reactie
Zoek in deze site:
Archief
- april 2022 (3)
- maart 2022 (1)
- februari 2022 (1)
- januari 2022 (1)
- december 2021 (1)
- november 2021 (3)
- oktober 2021 (1)
- september 2021 (3)
- september 2020 (2)
- augustus 2020 (3)
- juli 2020 (1)
- juni 2020 (1)
- mei 2020 (2)
- april 2020 (2)
- maart 2020 (3)
- februari 2020 (1)
- januari 2020 (2)
- december 2019 (1)
- november 2019 (2)
- oktober 2019 (4)
- augustus 2019 (1)
- juni 2019 (2)
- mei 2019 (2)
- april 2019 (1)
- maart 2019 (2)
- februari 2019 (3)
- januari 2019 (3)
- december 2018 (3)
- november 2018 (3)
- oktober 2018 (5)
- september 2018 (2)
- augustus 2018 (1)
- juni 2018 (3)
- mei 2018 (3)
- april 2018 (5)
- maart 2018 (4)
- februari 2018 (4)
- januari 2018 (2)
- december 2017 (5)
- november 2017 (4)
- oktober 2017 (4)
- september 2017 (2)
- juli 2017 (1)
- juni 2017 (4)
- mei 2017 (2)
- april 2017 (3)
- maart 2017 (2)
- februari 2017 (3)
- januari 2017 (4)
- december 2016 (3)
- november 2016 (4)
- oktober 2016 (4)
- september 2016 (2)
- augustus 2016 (1)
- juni 2016 (1)
- mei 2016 (3)
- april 2016 (4)
- maart 2016 (2)
- februari 2016 (4)
- januari 2016 (1)
- december 2015 (4)
- november 2015 (5)
- oktober 2015 (2)
- september 2015 (4)
- juni 2015 (1)
- mei 2015 (5)
- april 2015 (3)
- maart 2015 (3)
- februari 2015 (4)
- januari 2015 (2)
- december 2014 (3)
- november 2014 (5)
- oktober 2014 (4)
- september 2014 (4)
- augustus 2014 (3)
- juni 2014 (4)
- mei 2014 (3)
- april 2014 (3)
- maart 2014 (5)
- februari 2014 (2)
- januari 2014 (3)
- december 2013 (5)
- november 2013 (7)
- oktober 2013 (3)
- september 2013 (3)
- augustus 2013 (2)
- juni 2013 (3)
- mei 2013 (3)
- april 2013 (3)
- maart 2013 (4)
- februari 2013 (5)
- januari 2013 (2)
- december 2012 (9)
- november 2012 (2)
- oktober 2012 (6)
- september 2012 (2)
- augustus 2012 (4)
- juli 2012 (1)
- juni 2012 (3)
- mei 2012 (2)
- april 2012 (2)
- maart 2012 (1)
- februari 2012 (3)
- december 2011 (5)
- november 2011 (6)
- oktober 2011 (6)
- augustus 2011 (1)
- juli 2011 (1)
- juni 2011 (3)
- mei 2011 (4)
- april 2011 (3)
- maart 2011 (1)
- december 2010 (5)
- november 2010 (2)
- oktober 2010 (7)
- september 2010 (4)
- augustus 2010 (5)
- juni 2010 (6)
- mei 2010 (4)
- april 2010 (7)
- februari 2010 (3)
- januari 2010 (2)
- december 2009 (5)
- november 2009 (5)
- september 2009 (1)
- augustus 2009 (2)
- juli 2009 (3)
- juni 2009 (2)
Geef een reactie