Anna Netrebko zeer terughoudende Tatjana

fragment Eugen Onegin

De Metropolitan Opera van New York zendt vanaf oktober voor het zevende jaar haar live voorstellingen uit naar de bioscopen in de gehele wereld. In de bioscoop van Pathé kon het Tilburgse publiek op 27 oktober 2013, wat later dan elders in Nederland, Tsjaikovski’s meesterwerk Eugen Onegin zien. Ik zag deze opera talloze malen. Toch is er voor mij altijd wel een reden om nog eens naar deze opera te gaan. Ook nu. Ik was vooral benieuwd hoe de vermaarde Russische sopraan Anna Netrebko haar Italiaanse belcantorollen zou inwisselen voor een dramatische rol zonder zangtechnische versieringen en coloraturen. En ik vroeg me ook af hoe zij in een paar uur tijd de eenvoudige, maar wel literair ingestelde plattelands puber Tatjana zou omtoveren in een sophisticated vrouw die vele jaren later in een luxe paleis leeft met haar echtgenoot, een heuse prins. Laat ik maar meteen met de deur in huis vallen. Netrebko zette een introverte terughoudende Tatjana neer die op geen enkel moment de spil wilde zijn waar alles om draait. En toch was ze dat wel. Al vanaf de beroemde briefscène ontvouwt zich een drama voor deze nog geen heel jonge vrouw. Ze voelt een hevige passie voor de aardig uitziende tamelijk arrogante yup Eugen Onegin. Met haar gevoelens weet ze geen raad en ze besluit hem ’s nachts een brief te schrijven waarvoor ze zich al geneert voordat de brief zijn bestemming bereikt. Onegin komt weldra verhaal bij haar halen en maakt haar in niet mis te verstane woorden duidelijk, dat hij zich niet geschikt acht voor een huwelijk en zeker niet met haar voor wie hij uitsluitend wat zusterlijke gevoelens heeft. Onegin krijgt in de slotfase van de opera spijt van zijn houding. Hij wordt, wanneer hij het boerenmeisje van vroeger terugziet, overmand door een hevige verliefdheid en probeert nu Tatjana te verleiden met hem verder door het leven te gaan. Ondanks een enkel zwak moment waarin ook bij haar oude gevoelens boven komen, weigert ze op zijn smeekbeden in te gaan. Zij blijft haar echtgenoot trouw. Einde opera.

Anna zingt haar rol perfect. Haar stem is de laatste jaren wat gezakt en dat komt haar in deze rol goed van pas. Vooral in het laatste bedrijf. In de confrontaties met haar tegenspelers treedt ze verlegen en erg terughoudend op. Ze komt ondanks de storm die in haar woedt tijdens het schrijven van haar brief niet tot een echte grote uitbarsting. En in de finale evenmin. Ze is in die eerste scène vertwijfeld en afwachtend hoe Onegin zal reageren op haar brief. Pas aan het einde van de opera is ze beslist in haar afwijzing van Onegin maar de sporen van verlegenheid en introvertie blijven. Netrebko’s verschijning tijdens die briefscène deed niet denken aan een tiener maar aan een jonge vrouw van veertig. Ze was volslank en had een haarknot die wel paste bij haar rol van echtgenote van de prins. Haar muzikale vertolking is me goed bevallen haar uitstraling was op de fysieke component na goed. Haar tegenspeler de bariton Mariusz Kwiecien liet een dominante Onegin horen. Zijn acteerprestatie was van behoorlijk niveau. Dat gold ook voor de tenor Piotr Beckzala die als Lenski in het tweede bedrijf vooral ontroerde met de aria waarin hij denkt aan zijn poëzie, aan zijn liefde voor Olga, het zusje van Tatjana, en aan de dood net voordat hij werd getroffen door een kogel uit het wapen van Onegin. Sommigen hielden het toen niet droog. De rol van de vrolijke ongecompliceerde Wolga werd ruim voldoende ingevuld door Oksana Volkova. Alexei Tanovitski was een goed zingende prins Gremin. Het koor acteerde enthousiast en met veel beweging zodat het toneel er voor de bioscoopbezoeker overvol uitzag. De zang was heerlijk om naar te luisteren. De decors zagen er traditioneel uit en de regie riep geen vragen op.
Tenslotte: Dirigent Valeri Gergiev leidde met vaste hand het orkest van de Met. De melodieuze, melancholische muziek van Tsjaikovski kwam volkomen tot zijn recht.