La Gioconda in Gelsenkirchen: een uitdagende regie

 Toen ik zondagmorgen in de bus van Operaclub Nederland stapte op weg naar Gelsenkirchen om de opera la Gioconda van Ponchielli te zien was ik erg nieuwsgierig wat me te wachten stond. Live had ik nog nooit deze opera gezien. Om met de deur in huis te vallen: De uitvoering is me goed bevallen. Een uitdagende regie, hoog muzikaal niveau en een min of meer sensationeel uitzicht op het podium. Zelden zat ik zo hoog in een theater. In de nok van het dak! Het viel alles mee. De akoestiek was prima en het uitzicht overzichtelijk met een goede uitkijk op de boventiteling.
Verona
De première van La Gioconda was in 1876 in de Scala van Milaan. De situering van het stuk werd verplaatst van Padua naar Venetië en speelde in de  zeventiende de eeuw.
Gioconda wordt in Europa niet zoveel gespeeld. Het is de enige opera, van de tien die Ponchielli componeerde, die enigszins repertoire hield. Na de tweede wereldoorlog kreeg het werk bekendheid toen Maria Callas op 3 augustus 1947 in de arena van Verona, na haar aankomst uit Amerika, daar haar Italiaanse debuut maakte met het zingen van de zware rol van La Gioconda.
Puccini en Verdi
De muziek van deze opera is meeslepend en doet steeds denken aan Verdi en aan Ponchielli’s leerling Puccini. Het werk is rijk aan melodieën, zoals de rozenkransmelodie van de blinde vrouw, de romance van Enzo, de beroemde giftaria van Gioconda en enkele liefdesduetten.

In het prachtige ‘Im Revier Musiktheater’ van Gelsenkirchen werd uitstekend gemusiceerd door het orkest en de vocalisten onder leiding van dirigent Rasmus Baumann. Het koor zong aanvankelijk niet precies gelijk met het orkest maar het herstelde zich daarna voortreffelijk. De zes protagonisten leverden een puike prestatie. De belangrijkste hoofdrol was voor de dramatische sopraan Petra Schmidt weggelegd die de straatzangeres Gioconda vertolkte. Vocaal overwon ze alle moeilijkheden van de rol. Ze beschikte over de diverse klankkleuren om de grote variëteit van gevoelens die haar kwelden weer te geven. Haar grote aria ‘Suicidio,’ die ze zong nadat ze zich had voorgenomen om ten einde raad zelfmoord te plegen, was van grote klasse. Ook denk ik nog terug aan het fantastische duet dat zij met haar rivaal Laura zong. Beslist een hoogtepunt! Ook acterend kwam Schmidt in deze zware rol uitstekend voor de dag. Gevoelsmatig zat zij constant in een spagaat. Ze zorgde voor haar oude moeder, die zij na haar dood tegen haar wil in de steek moest laten. Ze hield van haar wettige echtgenoot wiens gevoelens voor zijn jeugdliefde Laura opflakkerden en waardoor zij ten prooi viel aan heftige aanvallen van jaloezie. Haar plichtsgevoel en haar morele standaard bleken zo hoog, dat ze, weliswaar met tegenzin, toch het leven redde van haar liefdesrivaal. Wellicht als tegenprestatie voor de ingreep van

Laura die de moeder van Gioconda redde van een bestraffing na een beschuldiging van hekserij door de staatspolitie. Gioconda redde tevens het leven van haar echtgenoot Enzo door de schurk Barnaba, die als spion van de staatsinquisitie fungeerde, te beloven zich aan hem te geven. Bijna iedere gebeurtenis waarbij Gioconda was betrokken beïnvloedde de andere protagonisten in hun gedrag. Daarmee is de complexiteit van het libretto voor een deel verklaard.

De rol van Barnaba was intrigerend. Vergelijk hem met Jago uit Otello of Scarpia uit Tosca. Allen zijn zij vertegenwoordigers van het structurele kwaad en allen regisseurs en bedenkers van intriges om daar persoonlijk voordeel uit te halen. De bariton Piotr Prochera maakte deze rol vocaal en acterend helemaal waar. Dat gold ook voor de bas Dong Won Seo als Alvise Badoero eveneens een medewerker van de geheime dienst. De tenor Derek Taylor had het volume en de uitstraling om een geloofwaardige Enzo Grimaldo neer te zetten. Deze protagonist zag een vlucht met zijn jeugdliefde de mist in gaan maar zag ook een toekomst met Gioconda niet meer zitten. Treurnis was troef op alle niveaus bij alle protagonisten. Hun grijze saaie outfit verwees naar een sobere, neerslachtige leefomgeving.
Regie
Cruciaal bleek voor een aantal toeschouwers de wijze waarop de regisseurs Alexandra Szemerédy en Magdolna Parditka met het script waren omgegaan. Een aantal toeschouwers kon zich daar niet in vinden.

Het libretto van La Gioconda is van Arrigo Boito. Hij schreef dat onder het pseudoniem Tobio Gorrio naar Victor Hugo’s drama ‘Angelo, Tyran de Padoue.’  Victor Hugo verbeeldde in zijn werk van 1835 de angst die er heerste ten tijde van de zogenaamde ‘Raad van tien’ met het uitgebreide net van spionnen en de vele kleine heersers die willekeurig handelden. Boito nam alle hoofdfiguren uit Hugo’s stuk over, voorzag ze van nieuwe namen en verplaatste het verhaal van Padua  naar Venetië. Het bleek een goede vondst voor een grote opera. Wat Victor Hugo deed, deden op hun beurt de huidige regisseurs. Zij verplaatsten het stuk naar de jaren zestig in een socialistische staat waarin een schrikbewind aan het roer staat en onderdrukking aan de orde van de dag is. Sport en spel moeten het volk rustig houden, maar iedereen leeft in angst door anderen verraden te worden. Aan verraad meewerken leverde dikwijls voordeel op. Deze ‘move’ van de regisseurs had voor de toeschouwers nog al wat consequenties. Velen vonden het verpolitiseren van de opera te ver gaan. Er was te veel gesleuteld aan het originele script en er ontstond daardoor volgens hen een rommelige voorstelling. De regisseurs hadden duidelijk de bedoeling om het hele stuk kritiek op autoritaire staten te laten ademen waar met behulp van verklikkers onschuldige mensen met opsluiting of de dood worden bedreigd. Deze visie werd ontleend aan een jarenlang systeem van onderdrukking dat in Venetië heerste en onder controle stond van een ‘Raad van tien’.

 Corrupt systeem
In deze voorstelling kregen Alvise Baddero en Barnaba als leiders van een corrupt systeem nadrukkelijk veel aandacht. Chantage en het afdwingen van lichamelijk genot in ruil voor het vrijstellen van gevangenisstraf was daar een onderdeel van. Met name Enzo profiteerde daarvan omdat Gioconda bereid was zich te geven aan Barnaba in ruil voor de vrijheid van haar echtgenoot. Volgens het script zou Gioconda sterven door zelfmoord. Dat liep wel een beetje anders. Dood ging ze wel, maar toch volgens mij door een messteek van Enzo. Waarom deze wijziging in het scenario was aangebracht ontging me. Misschien kan iemand me dat nog vertellen. Barnaba zou volgens het boekje in leven blijven maar hij dronk het voor Laura bedoelde giftdrankje dat hem werd aangereikt door Gioconda. Het riep wel enige verwarring op net voor het einde van de voorstelling.

Nog een opmerking: Bij de aanvang van het ballet van de urendans werd gesymboliseerd hoe ver de macht ging van Barnaba in de samenleving. Hij instrueerde de balletgroep hoe zij hun dans moesten uitvoeren. Hij bleek de spin te zijn in een groot web.

Mijn opinie over de gevoerde regie is zeker niet negatief. In tegendeel wie rondkijkt wat er in Europa gebeurt zal ongetwijfeld herkennen wat de twee regisseurs er toe bracht om de opera te actualiseren. Een dergelijke uitvoering verdient eigenlijk een nabespreking.

Advertentie

Read Full Post »

La forza del destino enthousiast ontvangen in Goirle

 De opera ‘ La forza del destino ‘ was door Giuseppe Verdi (1813-1901) speciaal gecomponeerd voor Sint-Petersburg.  Op 10 november 1862 was de première in het Bolshoitheater. Verdi bracht nadien nog een paar wijzigingen aan. De hierdoor ontstane versie beleefde haar eerste uitvoering in de Scala van Milaan op 7 februari 1869.

Het libretto is van Francesco Piave gebaseerd op een Spaans drama, ‘ Don Alvaro o La Fuerza de Sino ‘ (1835) van Angel de Saavreda, hertog van Rivas en een scene uit Friedrich Schillers ‘Wallensteins Lager.’

Veroordeeld tot eenzaamheid

In het Cultureel Centrum Jan van Besouw in Goirle wachtten 99 toeschouwers rond de klok van zeven uur op de eerste tonen van de machtige ouverture. Het daarin verwerkte lotsmotief zou de volgende bijna drie uur herhaaldelijk terugkeren. Dat motief slaat vooral op Leonora  die wordt beschouwd als medeplichtig aan de dood van haar vader door haar minnaar, een banneling uit Zuid Amerika. Ze moet vluchten en is veroordeeld tot de eenzaamheid van een zelf gekozen ballingschap als kluizenaar.

De uitvoering, vertoond op een groot filmdoek, was bijzonder. Waarom? Allereerst vanwege het hoge niveau van de cast die was aangetrokken door de Bayerische Staatsopera. De donker getimbreerde tenor Jonas Kaufmann zong tijdens zijn vertolking van de rol Don Alvaro de sterren van de hemel. De sopraan Anja Harteros als Leonora en de bariton Ludovic Tézier deden nauwelijks voor hem onder.

E bella la guerra!

De opera bood een imponerend schouwspel waarin racisme, wraak, vergelding en geweld aan de orde van de dag waren. Bijzonder was ook de wijze waarop Verdi het thema oorlog had uitgewerkt. Hij toonde nauwelijks heldendom van strijdende soldaten maar gaf breedvoerig het leed van de slachtoffers van het oorlogsgeweld weer. Dat waren o.a. de boeren wiens land werd geplunderd en verwoest.  Ook besteedde hij aandacht aan wat het betekende voor hen die met een leger meetrokken om er ook nog wat aan te verdienen zoals marketentsters en verkopers van verschillende pluimage. Zelfs de uitdagende zigeunerin Preziosilla, vertolkt door mezzo sopraan Nadia Krasteva, kreeg in een kroeg de gelegenheid om op uitbundige wijze rekruten te werven voor het leger terwijl ze de schoonheid van de oorlog bezong. ‘E bella la guerra! Eviva la guerra. (Hoe mooi is de oorlog! Leve de oorlog !)

Verzoening 

Dat mensen wraak nemen voor hen aangedaan leed is van alle tijden. Nog erger is dat de momenten van een mogelijke verzoening die zich voordoen jarenlang niet worden aangegrepen. Zo ook in La forza del destino waarin door een ongelukkig schietincident de markies Calatrava dodelijk wordt getroffen en diens zoon Carlos tot in lengte van dagen op zoek gaat naar de schutter Don Alvaro om de dood van zijn vader te wreken. Carlos en Don Alvaro ontmoetten elkaar tijdens een bloedige oorlogssituatie. Aanvankelijk herkennen ze elkaar niet en lijkt er tussen hen een vriendschappelijke relatie te ontstaan. Maar wanneer Carlos ontdekt dat de inmiddels gewonde Don Alvaro de moordenaar van zijn vader is en tevens de ontvoerder van zijn zus Leonora, zijn de rapen gaar. De toeschouwers zien vechtpartijen tussen die twee die veel vergen van hun fysieke conditie. Beiden acteerden zonder dat hun zang daar ook maar één moment onder leed. Dirigent Asher Fisch en het orkest ondersteunden de protagonisten prima en gaven hen ruimschoots de gelegenheid om hun dramatische aria’ s en duetten op hoog niveau te zingen. Voor de vrolijke noot moesten Preziosilla en de monnik  fra Melitone zorgen. Daar is eigenlijk weinig reden toe, want na afloop van de oorlog tijdens een overwinningsroes, zijn deze twee protagonisten omgeven met hongerige, te veel alcohol drinkende mensen die zich overgeven aan een massale vrijpartij. Fra Melitone, die belast is met het uitdelen van voedsel, blijkt een chagrijnige monnik die het volk uitscheldt voor schelmen en zondaars. Er is niet veel meer over van de zichtbaarheid van de ‘ schoonheid’ van de oorlog. De invloed van de monniken, vertolkt door een prachtig zingend koor, is in de opera mede bepalend voor de afloop. Toont Fra Melitone zich niet van zijn beste kant, Padre Guardiano daarentegen toont een gevoel van barmhartigheid en hulpvaardigheid door de bedreigde Leonora onderdak en bescherming  te bieden.

De afloop van Verdi’s dramatische werk laat zich raden. Don Alvaro verwondt zijn opponent Carlos dodelijk en Leonora wordt na haar vredelievende aria ‘pace, pace me dio’ door haar broer doodgestoken.

Hoe verging het de 99 toeschouwers?  Ze toonden zich na afloop onder de indruk van het door Verdi gecomponeerde werk. Velen lieten weten al weer uit te zien naar een volgende Verdi-opera. De bewoners in Goirle zullen worden beloond voor hun trouwe opkomst, want op dinsdag 25 oktober kan men Verdi’s Macbeth zien. Zoals altijd: iedereen is welkom.

Read Full Post »

Topprestatie Metropolitan Opera met Roberto Devereux

 Op zaterdagavond 16 april was ik in de Pathé bioscoop in Breda om de opera Roberto Devereux van Gaetano Donizetti (1797-1848) te zien. Tegen mijn gewoonte in, want meestal ga ik een week later naar de bioscoop in Tilburg om op zondagmorgen een opera van de Met te beluisteren. Ik ben de Tilburgers dit keer dus een stapje voor. Dat geeft mijn lezers de gelegenheid hen te adviseren om deze opera op zondag 24 april zeker te gaan zien. Want wat ik tijdens deze rechtstreekse registratie hoorde en zag was subliem.

Koningsdrama’s

Roberto Devereux, waarvan de première was in 1837 in Napels, behoort tot de drie koningsdrama’s die Donizetti componeerde. De naamgeving van deze opera is wellicht wat ongelukkig, want ik kom zelden iemand tegen die ooit van deze opera hoorde. Weet echter dat Roberto Devereux, graaf van Essex, een gunsteling van koningin Elisabeth I, bijgenaamd de ‘Virgin Queen’, was en naar Ierland was gestuurd om vijandige Ierse bendeleiders te verslaan. Hij keert na mislukte pogingen terug naar Engeland waar zijn falen wordt opgevat als desertie en hij in staat van beschuldiging wordt gesteld. Een doodvonnis hangt boven zijn hoofd. De koningin zal hem gratie verlenen wanneer zij er van overtuigd is dat hij van haar houdt en er geen andere minnares op nahoudt. Elisabeth is niet overtuigd en dus moet hij het lot door de beul ondergaan.

 Roberto heeft, in tegenstelling tot wat hij beweert, een minnares. Sara is haar naam en zij is de echtgenote van Roberto’s vriend de hertog van Nottingham. Na haar vaders dood is zij door de koningin gedwongen met Nottingham te trouwen. Zij werkt voortdurend aan een blauwe shawl voor Roberto die zij als blijk van haar liefde aan hem wil schenken. Nottingham ziet dat maar heeft aanvankelijk geen argwaan over een affaire van zijn vrouw. Dit geschenk echter wordt Roberto in een later stadium noodlottig wanneer het gekleurde object in het bijzijn van de koningin als bewijs dient voor de overspeligheid van Sara met Roberto. U snapt het: Iedereen is ongelukkig. Allereerst de koningin, die Roberto eens een ring gaf die hij moet tonen als hij in gevaar is en dient als garantie voor zijn veiligheid, maar nu weet zij dat Roberto niet van haar houdt maar van Sara. Vervolgens Roberto die begrijpt dat hij nauwelijks nog kan ontsnappen aan de bijl van de beul. Dan Nottingham die zijn vriendschap met Roberto verliest en een vrouw aan zijn zijde heeft wiens imago naar de knoppen is. Tenslotte Sara die de ring in haar bezit kreeg via haar minnaar en door tegenwerking van haar echtgenoot te laat naar Elisabeth ging om haar de ring te brengen en daardoor tevergeefs trachtte Roberto’s leven te redden. De dood van Roberto was onontkoombaar.

Uitstekende cast

Voor een dergelijk scenario in een belcantowerk dat bol staat van prachtige melodieën is een cast noodzakelijk die over buitengewone vocale capaciteiten beschikt en het niveau van gemiddelde acteerprestaties overstijgt.

Het publiek kreeg wat het wilde: een fantastische uitvoering. In Breda beleefd door 85 operaliefhebbers die unaniem enthousiast waren over de uitvoering van het derde koningsdrama van Donizetti.

In de titelvoering had de naam van Elisabeth thuisgehoord, maar dat had dan ook moeten gebeuren bij Maria Stuarda en Anna Bolena waarin Elisabeth ook de belangrijkste protagonist is. De Amerikaanse sopraan Sondra Radvanovsky (1969) vulde in alle drie de opera’s de rol van Elisabeth succesvol in. Zij verscheen in Roberto Devereux op het podium als een fysiek oude vrouw in de laatste fase van haar leven. Echter wel nog vitaal genoeg om te heersen en ondanks haar maagdelijk imago nog een jonge minnaar te begeren zoals Roberto Devereux. Het zou de nagel aan haar doodskist worden. Radvanovsky was in topvorm. Moeiteloos pakte ze haar lastige aria’s op zonder topnoten te missen en wisselde ze af met een beheerst pianissimo. Haar acteerprestatie was zonder meer top en haar slotaria onvergetelijk. Ze zette een vitale vrouw neer die tot het laatst grip probeerde te houden op de gebeurtenissen en pas in de slotseconde vol overgave haar troonopvolger aankondigde en daarna uitgestrekt op het podium in elkaar zakte.

 De titelrol was voor de lyrische tenor Matthew Polenzani. De Amerikaan zong en speelde voorbeeldig. Zonder zich ook maar een moment te forceren liet hij het publiek genieten van zijn warme, heldere stemgeluid en bleek hij zijn rol in deze tragisch aflopende intrige tot in detail te beheersen. Dat gold ook voor een van mijn lievelingszangeressen de 40 jarige Letse mezzosopraan Elina Garanca. Wat een prachtzangeres en actrice. Zij zong de rol van Sara, de hertogin van Nottingham. Elisabeth beschouwde haar als haar vriendin maar was in werkelijkheid haar rivale in de liefde. Beide vrouwen hielden van Roberto. De dood van Roberto, aangekondigd met een kanonschot, was tevens het einde van hun vriendschap. Elina kwam zowel vocaal als interpretatief weer tot een topprestatie.

De vierde hoofdrolspeler was Mariusz Kwiecien (1972) als de hertog van Nottingham. De Pool nam de rol van een verbitterde man op zich die ook de hoon van de koningin in de slotfase over zich heen kreeg omdat hij zijn vrouw belemmerde de ring van Roberto tijdig bij haar te bezorgen. Daardoor joeg hij de door haar begeerde minnaar ongewild de dood in. Bovendien verachtte hij zijn vrouw Sara om haar overspel met Roberto. Kwiecien vulde zijn rol naar behoren in.

Sfeervolle voorstelling

Ik had na afloop van de voorstelling het gevoel dat die avond alles klopte. Was ik overmand door het vocale vuurwerk en het imponerende toneelspel? Daarover nadenkend, kan ik niet anders tot de conclusie komen dat die optimale prestatie van de cast ook het werk is geweest van het uitstekende spel van het orkest van de Met onder leiding van de Italiaanse dirigent Maurizio Benini. Ook de decors en de prachtige kleding droegen bij tot een sfeer waardoor je je waande in een ver verleden waarin deze gebeurtenissen zich voltrokken en intriges en machtspelletjes aan de orde van de dag waren. Alle confrontaties tussen de protagonisten speelden zich af in een klassieke zaal van een kasteel dat herinnerde aan de tijd van Elisabeth I (1503-1633).

Een ding is zeker: Regisseur Sir David McVicar creëerde een productie die ik me nog lang zal heugen.

Tilburgse operaliefhebbers grijp uw kans. Ga aanstaande zondag naar Roberto Devereux. Aanvang 11.00 uur. Een uitstekende inleiding wacht u om 10.40 uur.

Read Full Post »

Madame Butterfly, schitterende productie van Anthony Minghella

 Of Madame Butterfly of La Bohème de meest geliefde opera van Puccini (1858 -1924) is zal altijd wel een vraag blijven. Een ding is zeker, de composities van de Italiaan maken in heel Europa deel uit van het standaard repertoire van de operahuizen. Ook de Metropolitan Opera in New York heeft de productie van regisseur Anthony Minghella, waarvan de première was in 2006, geprogrammeerd in het huidige seizoen.

De Pathé bioscoop in Tilburg bood afgelopen zondag operaliefhebbers de gelegenheid om te zien hoe een jonge geisha optimistisch een huwelijk sloot met een Amerikaanse zeeofficier, die zelf voor de huwelijksdag al wist dat hij later een Amerikaanse vrouw zou huwen. Het drama is bekend. Butterfly wordt in de steek gelaten en pleegt zelfmoord na het afstaan van haar kind. 85 toeschouwers zagen het drama zich voltrekken.

Cultuurinvloeden

Madame Butterfly zou een ontmoeting genoemd kunnen worden tussen twee verschillende werelden, die van oost en west. Tijdens de première in 1904 kwamen nu en dan de vermeende superioriteit van de westerse omgangsvormen en de innerlijke rijkdom van de Japanse cultuur scherp tegenover elkaar te staan. Het Italiaanse publiek was daar lang niet altijd even gelukkig mee. De scenes van Butterfly bevatten toen te veel grove scenes waarbij Pinkerton o.a. de moeder van de familie van de bruid beledigde en hij zijn bruid tevens aanzette tot het opgeven van haar godsdienst. Het Italiaanse publiek kon het niet verkroppen dat een Italiaanse heldentenor zo’ n rol moest spelen. Tot 1907 heeft Puccini aan Butterfly gesleuteld om het tot een succes te maken door eufemistischer taalgebruik. De opera was vanaf dat moment in de hele wereld zeer succesvol.

De muziek

Puccini componeerde fantastische opera’s met prachtige sensuele melodieën die hij verwerkte in zijn liefdesduetten. Zo ook in Madame Butterfly. De opera die zich rond het jaar 1700 afspeelt in Nagasaki kent geen ouverture. De orkestratie bevat een oosters coloriet met gebruikmaking van slaginstrumenten en de xylofoon. De melodieën met hun vele legato bogen bieden de vocalisten ruimschoots de gelegenheid om te schitteren. Puccini paste ook enkele leidmotieven toe. Het belangrijkste motief is steeds een deel van de nationale hymne van Amerika als symbool voor het onverwoestbare vertrouwen van Butterfly in de terugkeer van haar echtgenoot uit Amerika. Ook in het langdurend liefdesduet in het eerste bedrijf, een van de hoogtepunten van de opera, zijn motieven hoorbaar die tijdens het verloop van Puccini’s werk steeds terugkeren. Een tweede hoogtepunt is de aria ” Un bel di vidremo “. Deze zeer dramatische aria is een visionaire benadering van de terugkomst van Pinkerton door Butterfly. Ook het zoemkoor is een opvallend fenomeen dat door het publiek zeer gewaardeerd wordt. Ik hoorde een dergelijke muzikale uiting nog nooit in een andere opera.

Regie

Precies een jaar geleden maakte ik elders al kennis met deze schitterende productie van Anthony Minghella, die tot stand kwam door een innige samenwerking van mensen die bereid waren om autonome kunstvormen als poppenspel en dans samen te brengen. Deze productie werd een ongekend succes.

Zeer indrukwekkend was, tijdens een instrumentaal intermezzo bij de aanvang van het 2e deel van het tweede bedrijf, het optreden van een danser die manipuleerde met een pop die identiek was aan de vrouwelijke hoofdrolspeelster. Hij ging tijdens zijn dans zo om met deze pop dat iedereen begreep dat het koppel Pinkerton de tand des tijds niet zou doorstaan.
 Veel mensen in New York vonden het maar vreemd dat het zoontje van het echtpaar Cio-Cio-San (Madame Butterfly) niet zoals gebruikelijk werd vertolkt door een 2 jarig jongetje maar door een pop in een matrozenpakje. Het groepje mensen dat ik in Pathé daarover aansprak, had er geen moeite mee en vond het een prima oplossing. De pop werd zo gemanipuleerd door twee bijna onzichtbare mannen, dat sommigen zelfs geroerd waren door het bijna realistisch natuurlijke gedrag van de pop. Wat suggestie al niet teweeg kan brengen.

De cast

Een jaar geleden zag ik deze fraaie operaproductie met de wat corpulente maar goed zingende sopraan Patricia Racette als Butterfly en de bekende tenor Marcello Giordano als F.B.Pinkerton. Dit keer waren de sopraan Kristine Opolais en de tenor Roberto Alagna de hoofdvertolkers van het drama dat op 17 februari 1904 in première ging in de Scala van Milaan. Vanzelfsprekend wilde ik beide liefdesparen met elkaar vergelijken. Het duo Opolais-Alagna was in minder goede vorm dan het tweetal Racette-Giordano. De Letse sopraan Opolais kon me in het eerste bedrijf niet ontroeren. Ze kwam pas op goed op dreef in en na de briefscene met Sharpless. Roberto Alagna herkende ik niet aan zijn eens zo fraaie tenorstem. De Fransman zingt niet meer fris en fruitig. Zijn Pinkertonvertolking kwam saai over en soms lijkt het erop dat zijn topnoten een te grote inspanning vergen om ze mooi af te werken. Ik hoor van hem ook te weinig variërende klankkleuren. Het prachtige lange liefdesduet uit het eerste bedrijf dat door Puccini voorzien is van een erotische lading, zoals de inleider dat keurig formuleerde, werd door mij niet als zodanig ervaren. Giordano en Racetti ontroerden destijds wel in deze geliefde scene waaraan geen einde lijkt te komen. Wanneer dat fragment goed wordt gezongen zit je op het puntje van je stoel. Groot respect heb ik voor de Russische mezzosopraan Maria Zifchak en de Amerikaanse bariton Dwayne Croft die hun rollen als Suzuki en Sharpless heel integer invulden. En dat doen ze al 10 jaar tijdens deze productie zonder routineus te worden. Ontroerend en spannend was de poging van Sharpless, gezongen door Croft, om de brief van Pinkerton aan Butterfly voor te lezen waaruit zij de conclusie had kunnen trekken dat Pinkertron nooit zou terugkeren. Even ontroerend was de trouw en het medeleven van het kamermeisje Suzuki. Zifchak week, sterk acterend, niet van de zijde van Cio-Cio-San. Zo acterend en zingend kunnen vertolksters van bijrollen ook excelleren.

SONY DSC

Het orkest van de Met stond onder leiding van dirigent Karel Mark Chichon. Het decor bestond voornamelijk uit schuifbare panelen om de woning van Butterfly vorm te geven. De oosterse kostuums van Han Feng zagen er prachtig uit. De regie en choreografie van Carolyn Choa zorgden voor prachtige toneelbeelden. Het publiek in Tilburg ging na afloop tevreden het zonnetje opzoeken.

 

NB De productie van Anthony Minghella, maar dan met Patricia Racette en Marcello Giordani, is uitgegeven op DVD door het label Sony.

Read Full Post »