Nabucco trekt volle zalen in Pathé bioscopen

 

Koor zingt Slavenkoor

Wanneer je een bepaalde opera al tenminste tien keer in je leven gezien hebt,  ga je je afvragen wat je er toe brengt om bij de eerstvolgende gelegenheid weer naar dezelfde opera te gaan. Ook de productie van de opera Nabucco, geregisseerd door regisseur Elijah Moshinsky, had ik al twee maal gezien (2003 en 2013). Toch verlangde ik er weer naar om opnieuw het drama van het Joodse volk te herbeleven. Dus was ik zondag 15 januari weer, nu in de bioscoop van Pathé, bij Nabucco. Wederom een voorstelling van de Metropolitan Opera. Andere voorstellingen zag ik o.a. in Antwerpen, Essen en Tilburg. Ik had me al een tijdje geleden voorgenomen niet meer naar Nabucco te gaan. Ik ken het werk onderhand van de eerste tot de laatste noot uit mijn hoofd. Het leek genoeg zo. Maar weer kon ik het niet laten. Nabucco Verdi ’s derde opera (1813-1901) trekt me nog steeds als een magneet aan. Verdi (1813-1901) componeerde het drama dat in 1842 in première ging.

U weet als geen ander dat Nabucco vooral bekend staat als de opera waarin het slavenkoor een prominente rol speelt. Sommigen zeggen: Het slavenkoor is een synoniem voor Nabucco. Dat bleek ook in Tilburg. De zaal was bijna uitverkocht en iedereen had het over het slavenkoor. Het bleek de trekpleister om volle zalen in de Pathé bioscopen in Nederland te genereren. Nabucco is echter meer dan dat ene beroemde koor dat voor de Italianen destijds symbool stond om hun verlangen naar een eenheidsstaat tot uitdrukking te brengen. De melodie die Verdi voor de onderdrukte Hebreeërs schreef, werd door de Italianen tevens opgevat als een nationale hymne. Zij zongen het koorwerk op straat en bij andere gelegenheden. Gevoelens van opstandigheid, ingehouden woede en de wil tot overleven klinken er in door. Pas in 1860 lukte het van Italië één natie te maken. Ik maakte nog niet mee dat applaus ontbrak na het zingen van het slavenkoor. In de Met bisseerde men het zelfs. Overigens niet tot mijn genoegen, omdat de handeling daardoor wordt onderbroken. Dat is even hinderlijk als het applaus dat het publiek meent te moeten geven na iedere aria of samenzang.

Prachtige melodieën
Met het componeren van Nabucco kwam de componist terug op zijn aanvankelijke weigering om nog ooit een opera te componeren. Zijn eerste echtgenote en zijn twee kinderen waren gestorven en zijn tweede opera ‘Un Giorno di Regno’ (Een dag koning) was in 1839 geflopt. Toen hij het libretto van Nabucco onder ogen kreeg en de tekst las die hij later zou gaan gebruiken voor het slavenkoor, besloot hij toch Nabucco te componeren. Gelukkig maar want Nabucco is een spannende opera waarin de prachtige melodieën centraal staan en de toegankelijke koren een belangrijke functie hebben. Ik vind het meerdere keren zien van een en dezelfde opera aantrekkelijk omdat je steeds meer diepere lagen van het werk ervaart. Bovendien is het interessant om te zien en vooral te horen, hoe verschillend acteurs en regisseurs met eenzelfde werk omgaan. Het afgelopen weekend in de Met vertolkte Placido Domingo de rol van Nabucco en de uitstekend zingende sopraan Liudmyla Monastyrska die van Abigail, de dochter van Nabucco.  Het tweetal vulde elkaar goed aan. In Londen stonden zij een paar jaar geleden ook samen op de planken.

Schitterend vocaal gevecht|

Liudmyla Monastyrska en Placido Domingo

Domingo, die pas sinds een paar jaar baritonrollen zingt, was dit keer vocaal beter op dreef dan in Londen. Beide protagonisten acteerden op een hoog niveau. Van Domingo mag je dat verwachten want de inmiddels 75 jarige populaire sterzanger barst nog van de energie en blijkt ook conditioneel zijn mannetje nog te staan. Monatyrska uit de Oekraïne is al een aantal jaren een van de meest gevraagde sopranen in het zangerscircuit. Met Domingo vocht zij een schitterend vocaal gevecht uit om de macht in Babylon. Dat leek zij aanvankelijk ook te winnen. Nabucco had ten overstaan van zijn manschappen de goden van Babylon en de Hebreeërs belastert en van hen geëist dat men hem als God aanbad. Hij werd onmiddellijk daarvoor gestraft want een bliksemstraal velde hem en hij verloor even zijn bewustzijn en zijn kroon. Die prijkte enkele seconden later op het hoofd van zijn opstandige dochter Abigail die haar vader toeriep dat hij haar gevangene was. Domingo bleek juist in deze scène over voldoende vocale kracht en nuancering te beschikken om de toeschouwers een groot aantal ontroerende momenten te bezorgen. Dat was Verdi op zijn best.

Winnares Jamie Barton

Jamie Barton en Russell Thomas

De rol van de Joodse hogepriester werd door Dmitry Belosselsky wat zwakjes ingevuld. Voor zijn laagste tonen moest hij nogal wat moeite doen al kwam hij in de laatste scenes wel beter op dreef.  Een verrassing voor mij was het optreden van de mezzosopraan Jamie Baston. Voor het laatst zag ik haar  tijdens het befaamde concours ‘Singer of the world’ in mei 2013 in Cardiff. In de toen 30 jarige geschiedenis van het concours was zij de eerste vrouw die deze wedstrijd winnend afsloot. Ze was toen 30. Jamie Baston zong tijdens Nabucco de rol van Fenena. Daarmee kwam de destijds door velen gemaakte voorspelling uit, dat deze talentvolle zangeres spoedig hoofdrollen zou vervullen in het prestigieuze operahuis dat de Met is. Fenena komt in tegenstelling tot haar zus Abigail bescheiden over. Barton vulde die karaktertrek goed in met haar prachtige stem. Ook haar minnaar Ismael werd uitstekend vertolkt door de tenor Russell Thomas.

Het orkest van de Met speelde zoals gebruikelijk uitstekend. Op de bok zat de 73-jarige James Levine. Hij werd door het publiek, net als Placido Dominigo, luid bejubeld. Deze veteraan lijkt niet weg te branden al gaat het dirigeren hem fysiek steeds moeilijker af. Het publiek na afloop op het podium danken voor de ovaties was voor hem niet meer mogelijk. Zittend, vanuit de orkestbak, zwaaide hij het publiek enthousiast toe. Een afscheid lijkt nabij.

Dirigent James Levine

Mijn conclusie na afloop was dat ik vermoedelijk wel weer naar een volgende Nabucco zal gaan al vind ik dat latere opera’s van deze beroemde Italiaanse componist door interessantere orkestratie me meer boeien. Nabucco in de Met was vooral een muzikaal schouwspel waarin geen vleug te ontdekken was van enige vorm van modernisme. De meeste mensen vonden dat geen probleem. Ik dit keer ook niet! Ik ben wel benieuwd of ik Placido Domingo en James Levine nog aantref  bij een volgende Nabucco. Ik wacht het met spanning af.