Inspirerende Jennifer Larmore gaf Masterclass bij het IVC Den Bosch

 

Jennifer Larmore

Wie zelden of nooit een masterclass voor zangers bezoekt, kan zich nauwelijks voorstellen hoe interessant het is om een dergelijke cessie mee te maken. Een masterclass is niet alleen leerzaam voor de zanger of zangeres die zich daar voor aanmeldt, maar ook voor het publiek. Zelden laat ik een gelegenheid voorbij gaan. In dit artikeltje probeer ik weer te geven hoe een door de Amerikaanse mezzosopraan Jennifer Larmore gehouden masterclass tijdens de voorlaatste dag van het Internationaal Vocalisten Concours in Den Bosch, dat inmiddels al meer dan één week achter ons ligt, verloopt.

Theaterpersoonlijkheid.

Larmore is een veelzijdige mezzosopraan en een sterke theaterpersoonlijkheid.  Dat valt tijdens de masterclass onmiddellijk op. Zij is thuis in zowel barok en belcanto als in eigentijds repertoire. Jennifer Larmore zingt in alle grote operahuizen van de wereld waaronder de Metropolitan Opera in New York, La Scala in Milaan, Opéra Bastille Parijs, Deutsche Oper Berlin, Royal Opera Covent Garden in Londen. Larmore nam meer dan 100 cd’s op. Zij werkt verder aan boeken die opera toegankelijk maken voor een groot publiek.

Lichaamstaal

Op vrijdagmiddag 15 september jl. was de grote zaal van het Theater aan de Parade redelijk bezet. Onmiddellijk stelt Jennifer Larmore zangeres Vera Alkemade gerust. ’We gaan er een leuke les van maken en we zullen plezier hebben! Nou dat gebeurde ook. Van Alkemade moest eerst een aria uit Cosi fan tutte zingen. Ze stond er nog al houterig bij. Larmore testte meteen uit hoe de zangeres tegen de tekst aan keek. Ze begon die meteen wat uit te diepen en vroeg aandacht voor de lichaamstaal tijdens het zingen van de aria. De aria moet immers geloofwaardig overkomen. Het was duidelijk dat er wat ruimte moest komen om te ontspannen. Larmore daagde haar, maar ook de toeschouwers, uit om wat lichaamsoefeningen te doen. Spontaan deed iedereen mee. Het leek wel een tv uitzending van Nederland in beweging. Aan de orde kwam de wijze van bewegen op het podium, het zingen met een groot of klein volume bij een bepaalde frase maar vooral ook het behoud van energie gedurende de gehele aria. Larmore deed voor hoe je je handen kunt gebruiken als expressiemiddel, hoe je de ruimte op het podium als het ware in bezit neemt en hoe je het publiek tegemoet treedt als je een tekstuele boodschap wil overbrengen. De wijze waarop ze dat deed had enkele lachsalvo’s van het publiek tot gevolg. Je zag de zangeres plezier krijgen in wat ze deed. Nog sterker, ze onderging als het ware een complete transformatie.

Datzelfde overkwam de sopraan Mariam Fattakhova die de lastige aria Der Hölle Rache uit die Zauberflöte onder de loep wilde nemen. Aan het begin van haar sessie leek ze een zangeres die niet op een boze koningin van de Nacht leek, maar op een vastgeroeste vrouw die haar emoties geen vorm kon geven. Twintig minuten later stond er een echte Koningin van de nacht op de planken. Aanvankelijk zong ze de betreffende aria onder te grote spanning. De Fysieke ontspanning dwong Larmore af door tijdens de coloraturen haar handen vast te houden en samen te swingen. Zo kwam Fattakhova helemaal los. Mooier kon het niet zijn. Zelfs ontroerend om mee te maken.

De tenor David Fischer  had heel duidelijke enige scholing nodig om zijn aria uit de Rakes Progress van Strawinsky goed tot expressie te brengen. Larmore daagde hem uit om zijn tekst ten overstaan van het publiek al lopend te declameren. Dat leverde al een positiever beeld op dan toen hij de aria voorzong. De master slaagde er daarna zelfs is om Fischer ook een transformatie te laten ondergaan.

Jennifer ging onder luid applaus het podium af. Masterclasses? Ik raad u aan: ga er eens heen en hoop dat u de inspiratie ondervindt die Jennifer Larmore de deelnemers èn de mensen in de zaal  schonk.

Advertentie

Read Full Post »

Internationaal Vocalisten Concours onmisbare ruggensteun voor jonge talenten

 Op zaterdag 9 september 2017 begint het 51e International Vocalisten Concours. Ik ben er klaar voor. Ik was er de afgelopen decennia dikwijls bij en ben blij dat ik op herhaling kan. Om half elf gaat het concours van start met een welkomstwoord van directeur Annett Andriesen. Onder luid applaus vanuit de zaal, die op dat moment nog maar half gevuld is, stelt zij de gerenommeerde jury aan het publiek voor. Het is een herhaling van zetten van vorige edities maar ik voel me weer helemaal thuis in een omgeving bij mensen die warmte en liefde voor muziek uitstralen.

Ik bedenk hoe de eerste kandidaat zich nu voelt vlak voor haar optreden. Als eerste op een belangrijk  concours het podium opgaan roept vermoedelijk extra spanning op. Zal de Poolse sopraan Olga Siemienczuk het aan kunnen?

En wat gaat er door de hoofden heen van de 58 deelnemers aan het concours nu ze op zaterdag en zondag in de eerste ronde moeten laten zien wat ze in huis hebben? In hun thuisland oefenden ze zeker ijverig om in ’s Hertogenbosch, in het voor sommigen verre Nederland, te laten zien wat ze kunnen. Blijven ze de eerste spanningen de baas? Ik las uitspraken van de beroemde mezzosopraan Jennifer Larmore, die deel uitmaakt van de jury.  Vrij vertaald komt het hier op neer:  Een  zanger moet over stalen zenuwen beschikken om opkomende twijfels en een verkeerde atmosfeer in de zaal geen kans te geven zijn of haar zelfvertrouwen aan te tasten. Zelfvertrouwen is nu eenmaal essentieel om succes te boeken. Dat verwerf je door een goede voorbereiding en het besef dat je klaar bent voor een succesvol optreden. Een  duidelijke boodschap!

Van de geselecteerde deelnemers wordt verwacht dat zij zich met drie aria’s uit opera ‘s of oratoria presenteren. Een uitstekende piano begeleiding is daarbij onontbeerlijk. Het was een genot om de drie pianisten gedurende het concours te horen musiceren. Zangers begeleiden is niet het gemakkelijkste karwei en verdient grote waardering.

De deelnemers ervaren dat hun deelname aan een belangrijk concours een voorbereiding is voor een gedisciplineerd en gezond leven als operazanger. De opleiding en doorontwikkeling voltrekken zich meestal niet in korte tijd. Mentaal moet je sterk zijn en je voortdurend kunnen concentreren en focussen op de muziek die je gaat zingen.

Van 58 naar 21

Het publiek zag de eerste twee dagen, tijdens de eerste ronde, relatief  jonge mannen en vrouwen alles uit de kast halen om de jury te overtuigen dat zij door moesten naar de halve finales. Van de 58 slaagden 21 daar in. Op dinsdag 12 September ontbrandde de strijd tussen 6 tenoren, 1 bas, 1 bariton, 1 bas- bariton, 8 sopranen en 4 mezzo-sopranen om zeven finaleplaatsen. Counters en alten ontbraken dit keer. Er werden door de 21 semi-finalisten composities gezongen van 30 verschillende componisten waarvan 5 afkomstig van Mozart, 4 van Händel, 4 van Verdi en 4 van Stravinsky.

Opvallend was dat in de halve finale slechts één zanger Wagner zong. De Koreaan Shinyoung Yeo zong een kort stuk uit Die Meistersänger von Nürnberg. Of hij daarmee de prijs won die beschikbaar was gesteld door de Nederlandse Wagnervereniging valt te betwijfelen. De halve finale overleefde hij in ieder geval niet.

Theaterpersoonlijkheid

De publieke belangstelling was groot. Tijdens de halve finale was de zaal vol. Men leefde intens mee met de prestaties van de zangers en zangeressen. Iedereen koos of had zijn favoriet. Voor mezelf meejurerend op mijn theaterstoel meende ik in de Poolse Kinga Borowska al de toekomstige winnares van het IVC te zien. Hier stond een theaterpersoonlijkheid op het podium waarvoor je speciaal naar een operahuis gaat. Ze zong een compositie van William Walton die ik nooit eerder hoorde en een aria uit De maagd van Orleans van Tsjaikovski. Bovendien zong zij het verplichte nummer, dat alle deelnemers aan de halve finale moeten zingen, uitstekend. Het was de spannende compositie ‘ Lunam, ne quidem Lunam,’ van Monique Krüs. Maar misschien zit ik er met mijn oordeel wel helemaal naast en zijn de criteria die de jury hanteert over vocale voordracht, lichaamstaal, stemkleuring, dynamiek heel anders dan de mijne. Ook de Britse mezzosopraan Anna Harley ontroerde me met haar aria uit Werther van Jules Massenet.
Rond de klok van zeven uur was de strijd voorbij. De jury kwam enige tijd later met de keuze van de zeven zangers die zaterdag optreden in het Muziekgebouw Frits Philips in Eindhoven. Het zijn de volgende zangers: de bas Dominic Barberi (United Kingdom), de mezzosopraan Kinga Borowska (Polen), de tenor Yongxi Chen (China), de mezzosopraan Eunkyong Lim (Zuid Korea), de tenor Anton Kuzenok (Rusland), de mezzosopraan Yajie Zhang (China) en de mezzosopraan Anna Harley (United Kingdom). Eén ding is zeker. De winnaar heb ik al horen en zien zingen in de halve finale. Wie dat is, weet ik op dat moment natuurlijk niet. Spannend is het wel omdat m.i. veel  zangers elkaar qua niveau niet veel ontlopen.

Ik heb twee dagen met volle teugen genoten van de muziek, de inzet van de deelnemers en de prettige sfeer die zo kenmerkend is voor dit concours. Dank daarvoor aan directeur Annett Andriessen en haar staf.

Masterclasses

Vrijdag bezoek ik nog de masterclasses van Jennifer Larmore, Serge Leiferkus en Cheryl Studer. Masterclasses zijn van onschatbare waarde voor jonge talenten maar ook voor een publiek dat zich wat meer wil verdiepen in de wereld van de zang.

Als u kunt, ga er heen!

Read Full Post »