Mozarts muzikale schoonheid, winnaar in Lucio Silla

Lenneke Ruiten en Jeremy Ovenden

De secretaris van Operaclub Nederland bood de leden de mogelijkheid om zich extra voor te bereiden op het bezoek aan het operahuis De Munt in Brussel door hen er op te wijzen dat de opera Lucio Silla al op donderdag  9 november te zien was op een website van Arte. Dank daarvoor want ik was blij met de uitzending die op het scherm van mijn pc verscheen. Zeker omdat ik het bezoek op zondag 12 november aan de Munt niet kan meemaken.

Beeld en geluid kwamen volmaakt door. Lucio Silla had ik enkele decennia geleden eenmaal gezien. Ik kan me van het libretto niets meer herinneren maar wel nog dat ik de muziek prachtig vond. En dat laatste was  ook nu het geval.

De kijkers zagen een opera seria uit 1772 die Mozart als 16 jarige al componeerde tijdens een reis door Italië. Het was zijn 5^e opera.

Allereerst gaan mijn complimenten naar het orkest van de Munt dat met lef excelleerde  met schitterend spelende strijkers, met  explosieve tremolo’s en vooral met veel pit. Meeslepend!

Onvergetelijke prestatie
De cast was ook voorbeeldig met als uitblinker de Nederlandse sopraan Lenneke Ruiten. Lenneke, in 2002 nog winnaar van het IVC in Den Bosch, zong de rol van de beoogde geliefde van de machtige dictator Lucio Silla (130-78 voor Christus). In mijn ogen zette zij een onvergetelijke prestatie neer door de lange moeilijke coloratuuraria’s van protagonist Giunia met groot vertoon van vocale macht te zingen waarbij ze er in slaagde deze te voorzien van sterk dramatische accenten.

Giunia’s minnaar Cecilio werd vertolkt door de mezzo-sopraan Anna Bonitatibus. Ze was niet de evenknie van Ruiten maar vertolkte haar broekenrol naar behoren met een expressieve voordracht  en waarbij zij de nodige snijdende dissonanten liet horen. Zij leverde een goede prestatie. Aan de Britse tenor Jeremy Ovenden was de rol van Lucio Silla toevertrouwd. Hij had een wat slanke stem die hij moest inzetten om zijn sadistische rol waar te maken. Geen gemakkelijke opgave. Zijn dwangmatige, opdringerige en seksueel overschrijdende escapades ten opzichte van Giuna deden me onmiddellijk denken aan de hype rond # Me Too. De overige rollen werden goed ingevuld. Het koor van De Munt zong ingetogen maar daar is niets mis mee.

Regie
 De meeste opera’s hebben een kernboodschap. Die was hier overduidelijk: Weg met de dictators en rechtvaardigheid voor iedereen. De Duitse regisseur Tobias Kratzer wilde de relatie tussen politieke macht en persoonlijke verdorvenheid aan de kaak stellen. Daarvoor introduceerde hij tijdens de ouverture beelden van Poetin, Trump en playboy Hefner. Genoemde relatie kreeg in de toneelbeelden die daarna volgden nauwelijks of geen vervolg. Kratzer verruilde het oude Rome voor een roterende moderne luxe villa waarin zich allerlei gebeurtenissen afspeelden zoals de verleidingspoging van Silla ten opzichte van het object van zijn seksuele begeerte Giunia. Met oesters en bubbels  denkt hij haar gunsten te winnen maar zij straft hem af door een glas wijn in zijn gezicht te smijten. Later zal hij haar verkrachten wanneer hij ervaart dat zijn avances niet het beoogde resultaat oplevert. Die beelden worden op een in tweeën gedeeld podium zichtbaar. Links kijkt Silla met enige emotie naar de tv opnamen van zijn perverse gedrag en de vernedering die zijn slachtoffer daarbij ondergaat en rechts zien de toeschouwers de beelden die Silla zag van wat er in werkelijkheid zich afspeelde. Ze zijn verre van aangenaam en te recht voor zijn raap. Hierover kan men uiteraard van mening verschillen. Het had wellicht wat subtieler gekund. Ongetwijfeld komt de discussie hier nog over op gang.

Ontroerd
Het laatste bedrijf kent een onverwacht einde. Silla heeft de geliefden in zijn macht. Giunia en Cecilio zijn er van overtuigd dat zij zullen worden gedood maar dan voltrekt zich een wonder: Silla is zo ontroerd over de trouw en standvastigheid van het liefdespaar dat hij hen ‘vergeeft’ en ze toestaat te trouwen.

Vermoedelijk vraagt iedere toeschouwer zich na afloop af waar die ontroering op gebaseerd is en wat er aan het paar te vergeven viel. Misschien kom ik daar nog wel achter.

Conclusie: de muziek was prachtig, de personenregie te heftig en er was mijn inziens sprake van enige discrepantie tussen muziek/libretto en regie/toneelbeelden. De voorstelling is tot 15 november nog te zien in De Munt in Brussel. De moeite waard!