Wie de opera Thaïs voor het eerst ziet zal ongetwijfeld opkijken wanneer hij in het tweede bedrijf de vioolsolo hoort met het beroemde Méditation. Een stuk dat ook ingezet wordt bij crematies en op plaatsen waar het wegpinken van een traantje volkomen begrijpelijk is.
De opera Thaïs van de Franse componist Jules Massenet (1842-1912) is nou niet direct een spektakelstuk met een spannend verhaal maar is gebaseerd op een libretto van Louis Gallet, waarin de kuise monnik Athanaël er in slaagt om een prostitué in Alexandrië te bekeren tot het Christendom. De vrouw ambieert weliswaar een leven met veel erotische feesten maar komt onder de indruk van de asceet Athanaël die haar een leven aanbiedt dat haar dichter bij God zal brengen. Hij vertelt zijn verhaal erg overtuigend en zegt ook dat hij haar lief heeft maar dan op een ander niveau. Op een geestelijk niveau. Thaïs besluit naar een klooster te gaan en wordt, na begeleid te zijn door Athanaël tijdens een barre voettocht door de woestijn, vriendelijk ontvangen door de zusters.
Geestelijk niveau
De monnik neemt met moeite afscheid van Thaïs: “Ik zal haar nooit meer zien.” Niets is minder waar. Nog tijdens zijn terugkeer naar zijn broeders komt hij tot het besef dat hij van Thaïs houdt en niet alleen op geestelijk niveau. De hartstocht heeft hem gegrepen. Hij wil de vrouw terughalen uit het klooster, maar zij is inmiddels stervende en wanneer hij daar arriveert, heeft zij een visioen dat haar tocht naar de hemel voorspelt. Ze sterft met de wanhopige Athanaël aan haar voeten. Hij bekeerde haar maar kwam te laat tot het inzicht dat geestelijke en lichamelijke liefde kan samengaan.
Het Méditation wordt enkele keren herhaald. Sommigen vinden dat wat sentimenteel, maar de muziek van Massenet is vooral gelardeerd met elegante melodieën die verpakt zijn in een orkestpartij die soms ook aan Richard Wagner doet denken. Muzikaal was er volop te genieten want het Italiaanse duo de sopraan Eva Mei als Thaïs en de bas Michel Pertusi als Athanaël deden waar ze goed in zijn: zingen en acteren.
Ballet
De opera leent zich niet voor hoofdrollen die beweeglijk moeten worden ingevuld. Maar ze biedt een geweldig podium voor de ballerina’s die, topless gekleed, de ene na de andere erotische dans uitvoerden en hun fysieke schoonheid paarden aan een geweldige conditie. De toeschouwers kregen dan ook wat bijzonders te zien op een toneel dat niet gevuld was met grote decors maar wel met een overvloedig rode uitstraling (gordijnen en ander pluche) dat wel de juiste sfeer creëerde.
Van de opera Thaïs, die in première ging in de opera van Parijs op 16 maart 1891, zijn niet veel opnamen bekend en ik kan me niet herinneren dat ik ooit een affiche heb gezien dat operaliefhebbers aanspoorde om dit werk te bezoeken. Thaïs is vooral bekend geworden door het optreden van de Amerikaanse zangeres Mary Garden. Zij was de eerste Thaïs en volgens kenners de beste ooit.
De toeschouwers in CC Jan van Besouw in Goirle waren zeer content over de voorstelling. Ze vergaten even dat ze niet naar een Italiaanse opera zaten te kijken. De uitvoering kwam evenwel uit Teatro La Fenice van Venetië onder leiding van dirigent Marcel Viotti.
Geef een reactie