De operaliefhebbers in Goirle kwamen op 26 maart 2019 goed gemutst uit het cultureel centrum Jan van Besouw. De laatste maten van de opera L’ Elisir d‘amore klonken nog in hun oren en gaven hen een ‘eind goed al goed gevoel‘ mee. Niemand ging chagrijnig naar huis. Geen wonder, de bezoekers zagen een registratie met mooie aria’s en ensembles, goed in het gehoor liggende melodieën en een vrolijke finale in een herkenbare plattelandse omgeving. De twee gelieven, tenor en sopraan, kregen elkaar en overwonnen de korte intrige van de bariton die traditioneel roet in het eten gooit en aanvankelijk de sopraan tot bruid wilde nemen.
Gaetano Donizetti (1757-1848) componeerde meer dan 70 opera’s: serieuze en ook buffa’s. L’Elisir d‘amore is naast La fille du régiment (1840) en Don Pasquale (1843) een van de meest succesvolle buffa’s. De opera zag het levenslicht in 1832 in Milaan.
De toeschouwers troffen het dat de opname uit 2005 vanuit de Staatsopera van Wenen een voorstelling toonde met een uitstekende cast. De toen nog relatief jonge Anna Netrebko en de veelbelovende, Mexicaanse tenor Rolando Villazon zongen en acteerden dat het een lieve lust was. Ze vertolkten twee pubers op weg naar volwassenheid en speelden de rol van stapelverliefden. Pas in de finale konden zij elkaar langdurig in de armen sluiten. De onzekerheden die bij zo’n puberale verliefdheid horen, boden die twee de kans om de toeschouwers zo nu en dan in extase te brengen. Het publiek in Wenen slaagde er zelfs in om Villazon, door een langdurige ovatie, in de verleiding te brengen om tegen de operatraditie in de beroemde aria ‘Una fortiva lagrima’ te bisseren.
Veranderingen
Sinds dit optreden in Wenen van de twee sterzangers is er met hen veel gebeurd. Rolando Villazon verloor na een groot aantal succesvolle voorstellingen zijn stem. Langdurige behandeling en rust brachten helaas geen herstel. Uiteindelijk bleef voor hem de keus beperkt tot meewerken aan televisieprogramma’s waarin zijn zang niet langer meer kon worden vergeleken met die van Placido Domingo. Ik hoorde hem nog wel een keer zingen in een opera maar de glans was er af. Daarna is de populaire Mexicaan zich gaan toeleggen op het regisseren van opera’s. Ik zal me in ieder geval zijn voortreffelijke optreden als Carlos in Don Carlos bij de Nederlandse Opera op 3 juni 2004 blijven herinneren. En niet minder zijn rol als Alfredo in La Traviata tijdens een productie van Willy Decker waarin hij met Anna Netrebko in 2005 tijdens de Salzburger Festspiele schitterde.
De combinatie Villazon-Netrebko, beiden nu 47 jaar, ging de wereld over als een zeer bijzondere omdat hun toneelspel goed op elkaar was afgestemd. Netrebko zette haar ontwikkeling als operazangeres voort. Ze verloor in de loop der jaren haar zeer jeugdig uiterlijk en waagde zich, na haar niet geringe bijdrage aan belcantorollen, aan zwaardere zoals Aida van Verdi en Elisabeth in de opera Lohengrin van Richard Wagner. Haar wijze van acteren paste ze ook aan in deze nieuwe fase van haar carrière. Netrebko is nog steeds een top-artieste. Ze trouwde in 2015 met de Algerijnse tenor Yusif Evazov en heeft een kind (Tiago Arua) van haar voormalige relatie met de tenor Erwin Schrott.
Rappende kwakzalver
Terugkomend op de voorstelling van L‘Elisir d’amore: de Italiaanse bariton Leo Nucci paste uitstekend in de rol van sergeant Belcore, die op oubollige wijze leiding geeft aan een peloton soldaten. Hij wist met zijn mimiek en expressie een glimlach op de gezichten van de toeschouwers te toveren.
Bariton Ildebrando D’ Arcangelo vertolkte de ‘rappende’ dokter Dulcamara. Deze kwakzalver had voor ieder pijntje een genezend wondermiddel tegen een aanvaardbare prijs. Het middel werkte zelfs als een liefdeselixir dat de liefdeslust opwekt bij een begeerde partner. Zijn koddig optreden viel heel goed in de smaak. De Italiaan reeg de nootjes lettergreep voor lettergreep snel aan elkaar. Dus dacht Nemorino zijn kans te benutten om met hulp van het elixir zijn begeerde Adina in zijn armen te sluiten.
De sfeer van de opera werd sterk beïnvloed door het optreden van het koor van de Staatsopera van Wenen dat enthousiast en gedisciplineerd zong. Zeker, op het podium ging het er soms nog wel erg statisch aan toe, maar de inzet was hartverwarmend. Vooral de vriendinnen van Adina voelden zich in deze plattelandsopera sterk betrokken bij de liefdesaffaire die zich onder hun ogen afspeelde. Vooral omdat de eenvoudige boerenzoon Nemorino een grote erfenis ontving uit de nalatenschap van zijn oom en het vooruitzicht om met hem gehuwd te zijn hen zeer aantrekkelijk leek.
Gaetano Donizetti
Italiaanse opera
De componist Donizetti is belangrijk geweest voor de ontwikkeling van de Italiaanse opera. Hij moest met Rossini en Bellini het gat opvullen dat Mozart naliet na zijn dood in 1791. De in 1813 geboren Verdi, die terecht doorgaat voor de belangrijkste Italiaanse componist van de 19e eeuw is door Donizetti ongetwijfeld geïnspireerd tijdens het componeren van zijn eerste, vroege werken. De laatste levensjaren van Donizetti waren niet echt opwekkend. Eerder had hij al zijn jonge vrouw en zijn drie kinderen verloren en zelf kwam hij, nadat zijn verstandelijke vermogens afnamen, in een inrichting terecht waarna hij terugkeerde naar zijn geboortestad Bergamo waar hij in 1848 op 51-jarige leeftijd aan syfilis overleed.
Operabeluisteren.nl 