Op zondag 6 februari 2022 toog ik, ondanks zeer slecht weer naar de Pathé bioscoop in Tilburg om de presentatie van de opera Rigoletto van Giuseppe Verdi (1813-1901) bij te wonen. Weer geen spijt van gehad!! De opera is bij mij zeer geliefd. In mijn pubertijd was ik al een liefhebber van dit heel populaire werk dat tot stand kwam in 1851. Het is een opera uit Verdi’s ‘midden periode’ te samen met La Traviata (1853) en Il Trovatore (1853). Opera’s die zo nu en dan nog herinneren aan een deel van de belcanto periode van Rossini, Bellini en Donizetti. Er wordt welluidend gezongen, de aria’s, waaronder ‘Questo o quella’ en ‘La donna è mobile’ zijn zeer populair. Ze worden door heel wat mannen ’s morgens onder de douche gezongen, de duetten, mits met intensiteit voorgedragen, zijn een streling voor het oor en ook de koren voornamelijk door de hovelingen van de hertog van Mantua ten gehore gebracht in zijn paleis zijn spannend en zeer toegankelijk. Geen wonder dat de zaal in Tilburg een stuk beter gevuld was dan tijdens de twee vorige voorstellingen. Verdi zorgt nu eenmaal voor klandizie.
Nieuwe productie
De Met bracht een nieuwe productie van Rigoletto. Het is de eerste keer sinds 2013 dat een nieuwe uitvoering van deze opera in de Met wordt vertoond. De Las-Vegas set is nu vervangen door die van Barlett Sher die doet denken aan de jaren twintig van de Weimar republiek.
Die voorstelling mocht er zijn. Op een strak aangekleed podium met een draaibaar toneel konden de protagonisten, charmant gekleed door Catherine Zuber, zich uitleven met hun muzikale hoogstandjes. De cast zong onder leiding van maestro Daniele Rustioni op hoog niveau. Ook op de acteursprestaties heb ik niet veel aan te merken. Ik moet daarbij wel bekennen dat ik door bepaalde omstandigheden het laatste bedrijf niet gezien heb, maar als ik de New Yorkse kranten moet geloven was de slotscène spannend. Alles werd door de hartstochtelijke Maddelena, vertolkt door de mezzosopraan Vaduhi Abrahamyan, uit de kast gehaald om de Hertog van Mantua, voortreffelijk vertolkt door de Poolse tenor Piotr Beczala, te verleiden met het doel om haar broer, de beroepsmoordenaar Sparafucile de gelegenheid te bieden de hertog te vermoorden. Dat laatste ging dus zoals u weet niet door. Het werd een kat in de zak! Gilda was het dodelijk slachtoffer. De Italiaanse coloratuur sopraan Rosa Feola bracht een fantastische, warme Gilda op de planken en had al ver voor de slotscène veel applaus geoogst vanwege haar ontroerende aria ‘Cara nome’.
De cast
Wie waren de overige solisten? De rol van Rigoletto wordt gezongen door de uitstekende Amerikaanse bariton Quin Kelsey. Zijn rol spreekt mij het meeste aan. De man is zo dubbel. Enerzijds helpt hij de hertog van Mantua om de regels van ‘Me too’ permanent te overtreden door de hertog aan te moedigen tijdens een feest openlijk te flirten met de gravin Ceprano terwijl haar man er woedend bij staat. Vervolgens krijgt de hertog van Mantua een hoog oplopend conflict met de graaf Monterone wiens dochter hij heeft onteerd. Monterone vraagt verantwoording van deze daad, maar wordt door Rigoletto bespot. Monterone voelt zich beledigd en vervloekt Rigoletto. Een vervloeking die Rigoletto tijdens de gehele opera blijft achtervolgen. Monterone wordt tenslotte naar de gevangenis gebracht. Pas in de derde acte zien we hem weer op het podium als hij naar de terechtstelling wordt gebracht. Monterone ziet het portret van de graaf van Mantua hangen en slingert hem nog een laatste vloek toe en zweert hem wraak te zullen nemen. Rigoletto verzekert hem dat hij al een wreker voor hem heeft. Die zal hij zelf zijn, want Rigoletto is op zijn beurt woedend op zijn baas, de hertog van Mantua, omdat die zijn dochter heeft verleid. Rigoletto blijkt dus twee rollen te vervullen. De eerste is als helper van de hertog om vrouwen te verleiden en zijn tweede rol als vader die zijn dochter Gilda wil beschermen tegen mannen die mogelijk een minnaar voor zijn dochter zouden kunnen zijn.
De scènes tijdens de conflicten met de graaf Ceprano en later Monterone zijn uiterst spannend en vragen het uiterste van de protagonisten. Daar komt nog bij dat zich dat voor een deel herhaalt wanneer Monterone op het podium verschijnt en Rigoletto zich uitroept tot wreker van zijn baas. Even daarvoor zagen we de ontmoeting van Gilda met haar vader in een ontroerend duet waarbij zij zich willen verzoenen. Gilda had tegen de wil van haar vader zich niet in acht genomen tegen mannelijke belangstelling. Tijdens en schitterend duet komen de warme gevoelens van vader en dochter tot uiting waarin de stemmen van de bariton stem en van de sopraan heerlijk samen smelten. Desondanks kan Rigoletto zijn wraakgevoelens niet opzij zetten met het gevolg dat de over hem uitgeroepen vervloeking in vervulling zal gaan ten koste van het leven van zijn dochter. Wat een muzikale hoogtepunten! Drama en romantiek worden hier vermengd en doen een beroep op uw verbeeldingskracht.
Geen respect
Pjotr Beczala zet een hertog van Mantua neer die u niet gemakkelijk zult vergeten. Hij is een gepassioneerde verleider van vrouwelijk schoon, maar heeft ook niet zoveel respect voor het vrouwelijk geslacht getuige de tekst van zijn aria ‘La donna e mobile.’
De rol van huurmoordenaar Sparafucile wordt ingevuld door de charismatische Italiaan Andrea Mastroni. Een zanger die vastberaden optreedt en de legato lijnen in acht neemt.
Tenslotte wordt een van de slachtoffers van de hertog de graaf Monterone vertolkt door Craig Coblough die zowel zijn kracht als kwetsbaarheid toont. De altrol van Maddelena neemt Vaduhi Abrahamyan voor haar rekening. Opmerkelijk zijn haar krachtige lage tonen.
Danielle Rustoni opera dirigent van grote klasse
De grote kranten in New York hebben het over een geweldige cast en dat klopt ook, maar het is de in Milaan geboren, wereldwijd bekende operadirigent Danielle Rustioni die het uitstekende orkest naar een grote hoogte stuwt.
De muziek van Verdi is mede daardoor vanzelfsprekend de grote trekpleister. De opera Rigoletto kreeg de naam van de hoofdrolspeler. Er is nog een tijd gedacht om het werk de titel De vervloeking te geven. Dat zou zeker op zijn plaats zijn geweest!!
Operabeluisteren.nl 