Laatste operaverslag op deze weblog!

Een dag of tien geleden nam ik een belangrijk besluit.

Ik besloot om mijn aanhoudende stroom van operaverslagen te beëindigen. Het kost me nu na dertien jaar te veel kruim. Fysieke ongemakken, mede veroorzaakt door het klimmen van de jaren, zijn daar medeoorzaak van. U kent dat wel: het aantal typ- en spelfouten neemt toe, het onthouden van namen doet een aanslag op de kracht van je geheugen en het bedienen van de computerprogramma’s gaat niet altijd even vlekkeloos.

In de loop van de tijd is volgens vriendelijke lezers de kwaliteit van de artikelen toegenomen maar ik wil niet dat de verslaggeving eindigt in een taal die men niet meer begrijpt.

Dikwijls is mij de vraag gesteld of of ik wist hoeveel lezers mijn berichten en recensies lazen. Ik moet hen het antwoord schuldig blijven. Ik weet het eenvoudig niet. Het kan me ook niet zoveel schelen. Uit de spaarzame reacties weet ik dat er wellicht meer waren dan ik veronderstelde maar de doelgroep bestond uit mezelf en een aantal mensen die ik op operabijeenkomsten spontaan tegen kwam.

U vraagt zich wellicht af waarom ik mezelf tot de doelgroep beschouwde. Wel nu, ik was en ben ervan overtuigd dat het schrijven van recensies leidt tot een intensievere beleving van de opera die je ziet en dat bovendien je analyserend vermogen toeneemt. De optelsom van deze argumenten verhoogt ook het genot dat je van je geliefde hobby ervaart. Het kostte veel tijd, soms veel moeite en extra inspanning om bij te houden wat er in de operawereld gebeurt en vooral verandert. Waar nodig hielp mijn geliefde echtgenote mij om mij op het rechte taalkundige spoor te houden waarvoor ik haar uiteraard meer dan zeer dankbaar ben. Ik besef dat het haar ook nogal wat tijd kostte.

Ik ga geen afscheid nemen van opera. Wellicht zal ik u zo nu en dan berichten van een op handen zijnde voorstelling, maar verslagen blijven uit.

Ik begin een ander project waarmee ik mijn nieuw verworven tijd nuttig zal invullen. De dag nadat ik besloot om een einde aan mijn weblogverslaggeving te maken, wachtte mij een enorme verrassing van mijn schoonzoon Bartho en mijn zoon Frank.

Beiden hadden al eens een aantal jaren geleden gezegd dat het hen een goed idee leek om alles wat ik op de weblog vastlegde ook af te laten drukken in boekvorm. Ik voelde daar toen weinig voor. Voor wie zou dat interessant zijn? Maar nu kan ik mijn lezers nauwelijks duidelijk maken hoe blij ik ben met het geschenk dat ik van hen kreeg. Drie dikke boeken met 333 door mij geschreven operaverhalen met daarbij passende foto’s, afgedrukt op prachtig papier en met een fraaie omslag. Ik ben hen er enorm dankbaar voor. Een mooier cadeau had ik niet kunnen krijgen.

Jongens heel hartelijk bedankt voor dit prachtige cadeau.

Peter

Advertentie

Read Full Post »

Adriana Lecouvreur succesvolle voorstelling in CC Jan van Besouw

Op dinsdag 12 april 2022 presenteerde ik in het CC Jan van Besouw in Goirle de opera Andrea Lecouvreur van de Italiaanse componist Francesco Cilea (1866-1954). Het libretto is van Artur Colautti naar een toneelstuk van Eugen Scribe en Ernest Legouvé. Veel toeschouwers waren er niet. want Cilea is geen Verdi of Puccini. Geen kastrekker. Toch gingen de circa veertig mensen grotendeels tevreden naar huis. Wat was daarvan de reden?.

Allereerst de meeste operaliefhebbers vonden beelden van de 1e en 2e acte voor de pauze te rommelig. Op het libretto kreeg men aanvankelijk weinig of geen vat. Toch ontstond er een moment dat men merkte dat het werk uiteindelijk ging om de rivaliteit tussen twee actrices van de Comedie Francaise die beiden verliefd waren  Maurizio de graaf van Saksen. De strijd die in en op het podium van het theater begon tussen de twee verliefde dames Andrea Lecouvreur en de Prinses van Bouillon zette zich  ook buiten het theater voort en eindigde met de dood van Anna Lecouvreur. Zij ontving in een gesloten rood kistje een vergiftigd bosje viooltjes van haar rivaal ‘de prinses van Bouillon’. Het was notabene hetzelfde bosje violen dat Adriana voor de aanvang van een voorstelling had geschonken aan Maurizio die het op zijn beurt afstond aan de prinses als middel om haar te troosten wegens het verbreken van hun buitenechtelijke affaire. De prinses wilde precies weten wie haar rivale was maar wist dat pas na een onthulling tijdens een voordracht van Andrea uit een toneelstuk. De prinses van Bouillon voelde zich door die tekst persoonlijk beledigd en nam wraak door Andrea de vergiftigde bloemen te sturen met als

gevolg de dood van Andrea in het bijzijn van Maurizio en de regisseur van het theater die in een zeer aandoenlijke scene in het eerste bedrijf al liet blijken jaren verliefd te zijn op Andrea maar niet in staat was om haar dat kenbaar te maken.

Waarom was men toch enthousiast over de voorstelling behoudens de rommelige aanvangsscene? De solisten waren van topkwaliteit. Dat werd gewaardeerd.

Twee trekpleisters vooral waren de Duitse tenor Jonas Kaufmann en de Roemeense sopraan Angela Gheorghiu. Beiden zangers van wereldfaam die tijdens de hoogtepunten bewezen nog steeds in grote vorm zijn en tijdens deze voorstelling alle mogelijkheden benutten om de toeschouwers te laten merken dat Cilea niet echt onder doet voor sommige werken van Puccini en Verdi. Hun volume is groots maar wordt ook zeer fragiel gebruikt in tedere scenes. Voeg daarbij nog het optreden van mezzosopraan Olga Borodina als de Prinses van Bouillon en de bariton Allessandro Corbelli als de meer dan verdienstelijke regisseur Michonnet dan weet u dat de toejuichingen van het publiek op hun plaats waren.

De opera gaat ook over een barokopera al is dat aan de muziek nauwelijks te merken. Wellicht komt het tot uiting in de dialogen die snel worden gezongen. We hebben eigenlijk te maken met een veristisch werk. Dat wil zeggen een opera die de harde werkelijkheid niet schuwt. Er zijn volumineuze uitbarstingen die vooral aan Puccini en Mascagni doen denken. En dat is dus echt geen barokmuziek.

Opmerkelijk is dat de twee belangrijkste opera’s van Cilea in première gingen met Enrico Caruso in de hoofdrol. Dat waren L’Arlesianna en Cilea’s bekendste werk Adriana Lecouvreur. Adriana was een geweldige actrice en leefde van 1692 tot 1730.

Een vraagje: Zouden Caruso en Kaufmann twee opera-rivalen van elkaar geweest zijn als beiden in dezelfde periode hadden geleefd?

Wist u trouwens dat de rol van Adriana de lievelingsrol was van de Italiaanse zangeres Magda Olivero die tijdens de zangconcoursen in Den Bosch de lieveling van het publiek was?

Ik wens u prettige paasdagen.

Read Full Post »

Don Carlos in Pathé bioscoop liep uit op teleurstelling

Zondag 3 april 2022. Het is 10.30 uur. Ik haast mij naar de Pathébioscoop op de Heuvel in Tilburg. Ik verheug me op het zien van de opera Don Carlos. Ik heb het werk al dikwijls gezien: in operatheaters en, op dvd’s, met uitvoeringen opgenomen in de belangrijkste operatheater van deze aardkloot. Bovendien ben ik het bezit van enkele voorstellingen op cd. Ik kan me absoluut niet herinneren dat ik na een kijk en/of luistersessie spijt had van de tijd die ik er aan besteedde en die is in vergelijking met de meeste opera’s niet gering. Een ongecoupeerde voorstelling duurt al gauw ongeveer vier uur. Vraag me niet of ik alle versies die van het werk bestaan heb gezien. Ik heb me pas de laatste decennia enigszins verdiept in het bestaan van de verschillende versies en waarin ze van elkaar verschillen. Ik vermoed dat ik ze ook gezien heb. Maar wat me tot op de dag van vandaag is bijgebleven, is het onomstotelijke feit dat ik steeds na afloop concludeerde: wat heb ik weer genoten van deze uitvoering en wat hebben regisseurs, dirigenten en vooral de componist Verdi hun best gedaan door mij te ontroeren met dat prachtige werk. Het gevolg was eveneens dat mijn belangstelling werd getriggerd voor politieke, religieuze en patriottische denkbeelden die in een samenleving kunnen leiden tot rebellie en jarenlange onverdraagzaamheid van volkeren.

Franse versie

Elisabeth en Don Carlos

Positief gestemd ging ik die zondagmorgen naar de Pathébioscoop. Ik was er op voorbereid een Franse versie van het werk te zien.
Frans was de beoogde taal die Verdi voor ogen had. Tot mijn genoegen was daarbij de veelal achterwege gelaten Fontainebleau acte door de Metropolitan opera in New York, waarvan de streaming afkomstig was, in tact gelaten. Volgens mij terecht en onmisbaar om een  goed begrip te krijgen van het gehele werk.
Maar een teleurstelling kon ik nauwelijks onderdrukken toen mij opviel dat de technici de voorstelling niet op het juiste niveau hadden opgenomen of dat de afspeelapparatuur verkeerd was afgesteld. Tijdens de eerste pauze wees ik een medewerker op het door mij gesignaleerde probleem. Men zou het oplossen. Toen dat niet gebeurde in de volgende acte, besloot ik naar huis te gaan en op mijn geluidsinstallatie enkele fragmenten van deze voorstelling die al op internet stonden te beluisteren. Het verschil was enorm. In de bioscoop waren de vocalises van de zangers en het orkest niet duidelijk te horen. Dat wil zeggen er was geen intensiteit en het geluid van vocalisten en orkest achter in de zaal schoot te kort waarbij het ontbreken van duidelijke hoge tonen en accenten achterbleef bij de weergave van fragmenten die ik later op internet zou horen.
Om het een en ander goed te begrijpen moet u weten dat in de Tilburgse bioscoop niet de originele gestreamde versie van de Met ten gehore wordt gebracht maar een kopie. Waar iets mis is gegaan wordt nog bekeken.
Ik kan door de hiervoor vermelde problemen met een persoonlijke recensie nauwelijks iets voor u betekenen. Ik heb er enkele kranten in Amerika op nageslagen waarin de belangrijkste vermeldingen kort samengevat zijn:

De kranten

Men is verheugd dat de Met de Franse versie eindelijk ten gehore heeft gebracht. De opera begint met het verlangen naar het einde van de felle vijandelijkheden tussen twee buurlanden, waarbij hun burgers lijden  door de ontberingen die worden veroorzaakt door de waanideeën van een klein aantal leiders aan de top. Ongetwijfeld worden die beelden nu gecorreleerd aan de oorlog tussen Rusland en de Oekraïne.
Don Carlos in de Met is een nieuwe productie van MC Vicar. De opera heeft vijf bedrijven. Journalisten vragen zich af of er echt sprake is van een nieuwe productie. Door allerlei omstandigheden ontstonden er allerlei versies waaruit operagezelschappen vrijelijk elementen konden overnemen, zo merken ze op.
Tot nu toe was Don Carlo al 200 keer in de Met opgevoerd in de Italiaanse taal. Nu dan voor het eerst in de Franse Over  zoals men die in Parijs in 1867 opvoerde.

Don Carlos en Rodrigues

Over de cast van de opera was men zeer tevreden. De aandacht gaat in de pers vooral uit naar de tenor Matthew Polenzani die de titelrol kan vertolken in beide talen. Hij wordt door de media gezien als de perfecte titelheld. Zijn tegenspeelster is de protagonist Elisabeth de Valois uit Frankrijk en werd vertolkt door de sopraan Sonya Yoncheva. Zij wordt in de pers omschreven als een zangeres die de tonale rijkdom mist, maar dat haar slanke gefocuste stem toch haar doel bereikt en dat dat past bij haar personage als koel en waardig, zelfs kil genoeg om de offers die ze heeft gebracht te doorstaan.
De krantenlezer wordt herinnerd aan het ‘broederschaps’ duet tussen Carlos en Rodrigues, de markies van Posa. Die laatste rol werd schitterend vertolkt door de voortreffelijke bariton Etienne Dupuis.
De mezzosopraan Jamie Barton acteert volgens de krant levendig als prinses Eboli. Haar onbeantwoorde liefde voor Carlos zet haar aan tot wraak. Jamie Barton zag ik zeer lang geleden als onbetwiste winnares van het wereldconcours in Cardiff. Ze had toen al een inderdaad een dijk van een stem.
Als onverzoenlijke grootinquisiteur heeft de bas John Relyea een steenachtige autoriteit met een groot volume. Hij was in deze voorstelling prominent aanwezig.
De enige zwakke schakel in deze voorstelling is de bas-bariton Eric Owens die de rol van koning Philips II voor zijn rekening nam. De algemene opinie was dat men zijn stem droog en kleurloos vond.

YouTube

Tot zover mijn droge opsomming van wat ik zo snel in twee kranten kon vinden.
Ik vermoed dat u op korte termijn de gehele uitvoering op YouTube kunt zien. Nu is dat m.i. nog niet mogelijk, maar door te kiezen voor bepaalde gedeelten uit deze opera op YouTube kunt u zich al een beperkte mening vormen waarvan ik nu weet, sinds ik op internet keek, dat het werk in deze uitvoering echt de moeite waard is.

Read Full Post »