Lege stoelen, toch succes voor Der Schatzgräber

De succesvolle cast van Der Schatzgräber

Zondagmiddag naar de opera in Amsterdam is een echt uitje. Ho maar, denken een groot aantal operaliefhebbers. Ze gaan in groten getale naar de damloop of met meer dan 4500 man naar de eerste dag dat het Stedelijk Museum open is. Gevolg: veel lege stoelen in het Muziektheater. Een flinke financiële strop dus, dunkt me. Hebben de wegblijvers iets gemist? Zeker. Ik zag weer eens een geweldige uitvoering van de Nederlandse Opera. Een werk uit 1920 van de hier onbekende componist Franz Schreker (1878-1934). Een paar jaar geleden zag ik al zijn opera Die Gezeichneten. Dat was me meer dan goed bevallen. Deze maand stond zijn werk Der Schatzgräber op het programma. Ik was er nog net op tijd bij, want het was de laatste uitvoering. Behalve de legendarische tenor Graham Clark, als de hilarische, gehandicapte nar van een koning, stonden er geen oude bekenden op het podium. De componist had zelf het libretto geschreven van zijn sprookjesopera. Dat gaat over een liefdeskoppel dat zich zelf in de weg staat en het niet verder schopt dan één nacht waarin zij hun hele leven aan zich voorbij zien trekken en waarin zij met grote gulzigheid de lichamelijke liefde consumeren. Dat was een hoogtepunt in de opera want tijdens die langdurige liefdesact waande je je door de hartstochtelijke en zo nu en dan tedere klanken, de romantische videobeelden en de rijk aangeklede en ruimschoots van juwelen voorziene protagonist Els in een compleet andere wereld. De oorzaak van veel ellende in deze soms ondoorgrondelijke meeslepende sprookjesopera is een koningin die wegkwijnt en haar vruchtbaarheid en humeur verliest omdat haar juwelen zijn ontvreemd. Elis, een rondtrekkende zanger, vertolkt door de goed zingende tenor Ramond Very, is de aangewezen persoon om met behulp van zijn toverluit de gestolen schat op te sporen. Helaas, zijn missie lukt niet direct omdat hij onterecht wordt aangeklaagd wegens een roofmoord op een vrijer van de op hem smoorverliefde herbergdochter Els. Slechts de interventie van de koning en een muzikale list van Els redt hem van de galg. De sopraan Mauela Uhl beschikte over het noodzakelijke uithoudingsvermogen en de kracht om de zeer kort gerokte, sexy acterende vrouw neer te zetten. Dit personage schrok er niet voor terug om drie ex-vrijers te laten vermoorden. Er was dus ook recherchewerk aan de winkel en u begrijpt dat er in deze opera veel gebeurt. De juwelen kwamen uiteindelijk terug bij hare majesteit en Els, die in de laatste fase van haar leven gedwongen werd met de nar van de koning samen te leven, vond tijdens haar sterfscène haar enige ware liefde terug de zanger Elis.

Tussen al die verwikkelingen door genoot het publiek van het uitstekend spelende Philharmonisch orkest onder leiding van Marc Albrecht. De orkestratie van Schreker doet denken aan die van Richard Strauss. Je hoort nieuwe klanken en de majeur en mineur toonladder worden door elkaar gebruikt. De muziek vloeit, nu eens zinnelijk en wellustig en dan weer dreigend of teder.

De regie was in handen van Ivo van Hove. Hij slaagde er in om een soms feeërieke atmosfeer te scheppen door de toneelbeelden aan te vullen met sfeervolle videobeelden. Van Hove liet de acteurs en het goed zingende koor hun artistieke werk doen in het silhouet van twee blokhutachtige huizen die waren uitgesneden in een houten wand. De benodigde decorstukken voor de verschillende scènes werden daar dan in en uitgereden. Het zag er zeer functioneel uit maar bood geen warme uitstraling.

Het publiek apprecieerde enthousiast de eerste productie van het nieuwe operaseizoen. Jammer dat er geen dvd van Der Schatzgräber is vervaardigd. U moet het doen met slechts één bestaande cd uitvoering en die is volgens de ‘kenners’ van matige kwaliteit.

Advertentie