Geslaagde alternatieve ‘Kroning van Poppea’ in Tilburg

scène uit Monteverdish

De meeste operaliefhebbers hebben vooral affiniteit met de componisten van de 19^e eeuw. Daarmee zijn ze muzikaal opgevoed. De waardering is aanzienlijk minder voor opera’s uit de 17e eeuw. In de provincie worden ze zelden gespeeld. De kans om toch klanken van bijvoorbeeld Monteverdi (1567-1643) te horen bood de Schouwburg in Tilburg op 16 oktober jl. Ik ging er heen en was verrast. De laatste opera uit 1643 van Monteverdi was L’ incoronazione di Poppea. Het was meteen de eerste politieke opera uit de 400- jarige geschiedenis van het Muziektheater. De opera vertelt het verhaal van de wrede Romeinse keizer Nero die kans ziet om de mooie courtisane Poppea te veroveren ten koste van zijn echtgenote Ottavia. Nero blijkt een staatshoofd te zijn die zich voortdurend misdraagt ten opzichte van zijn volk en directe naasten. Er is één man die zich tegen zijn gedrag verzet. Dat is zijn leermeester de filosoof Seneca die Nero wijst op zijn moreel en politiek verwerpelijk gedrag. Hij leest Nero meer dan eens de les maar moet dat bekopen met zijn gedwongen zelfmoord. Het is het meest in het oogspringende thema van de prachtige voorstelling waarbij fantastische performers dansend en zingend op muziek van Monteverdi en aangepaste elektronische muziek garant stonden voor spannend theater. De atletische dansers maakten gebruik van hiphop, breakdance, dubstep en klassieke muziek. Door die combinatie ontstond een getransformeerde operavoorstelling waarin dramatiek en humor de veelal jonge bezoekers in de greep kreeg. De rollen van Nero en zijn maîtresse Poppea werden net als in het originele werk van Monteverdi door twee zangeressen gezongen. Prachtig! Hun krachtige stemmen werden wel elektronisch versterkt hetgeen bij operaliefhebbers zeker vreemd overkomt. De bas-bariton Mark Pantos die met zijn kleurrijke stem uitstekend de Montiverdi muziek van Seneca zong, vertelde na afloop dat versterking nodig is voor een goede balans van de stem met de krachtige elektronische muziek. De recitatieven van de opera werden begeleid door drie instrumentalisten die op een viool, een cello en een theorbe speelden. Het herinnert aan de oude stijl van musiceren in de 17e eeuw. Monteverdi’s muziek kan heel swingend zijn. De ritmische versterking door slagwerk en elektronische geluiden waren een belangrijke impuls voor de dansers. Zij waren bovendien in staat hun razendsnelle wendingen om te zetten in trage spannende bewegingen daar waar de muziek er om vroeg. Drama en liefde wisselden elkaar zo af. Wie de uitvoerenden waren? Er ontbrak een programmaboekje om te ontdekken wie de verschillende rollen zongen. Wel begreep ik dat de samenwerking tussen ISH en VocaalLab tot deze geslaagde performance heeft geleid. ISH geeft sinds 2000 multidisciplinaire dansvoorstellingen die een breed publiek aanspreken. VocaalLab, waarvan Romain Bisschoff de artistiek leider is,  mixt onder leiding van regisseur en choreograaf Marco Gerris van ISH verschillende dansgenres met klassieke muziek. Het was voor mij een mooi muzikaal-dans experiment onder de titel ‘MonteverdISH’waarvan ik volop heb genoten.