Klaterend applaus in Tilburg voor Rigoletto van Opera Zuid

Gilda ligt in de armen van Rigoletto

Een ovationeel applaus was de afsluiting van een geslaagde voorstelling van Verdi’s populaire opera Rigoletto in een bijna uitverkochte zaal van de Schouwburg in Tilburg. Naast mij zat een doorgewinterde operaliefhebber met zijn twee kleindochters van respectievelijk 17 en 19 jaar. Het was voor de zusjes de eerste keer dat zij een operavoorstelling meemaakten. Kennelijk goed voorbereid door opa, die hen al via cd’s kennis liet maken met Rigoletto, staken zij hun enthousiasme niet onder stoelen of banken en klapten wanneer de gelegenheid daar was en juichten de zangers toe tijdens het slotapplaus. Mooi om mee te maken. Ik dacht meteen terug aan de tijd dat ik als 18-jarige onder de indruk kwam van mijn eerste operabezoek.

Huisensemble

Opera Zuid koos vanwege haar 25-jarig jubileum voor een voorstelling van Rigoletto van Verdi (1813-1901). Een opera die in 1851, na veel problemen met de censuur, in première ging in Venetië. Het libretto is van Verdi ’s tekstschrijver Francesco Maria Piave naar Victor Hugo’s drama ‘ Le roi s’amuse.’ Een goede keuze voor de beginnende operaliefhebber en mensen die vertrouwd zijn met de populaire opera’s uit de negentiende eeuw. Het gezelschap heeft er zeker eer mee ingelegd. De naar deze tijd in Italië verplaatste plot speelt zich af in een ruimte waar hedendaagse jonge mensen uit waren op amoureus plezier, vervolgens in de woning van Rigoletto en zijn dochter, en ten slotte in een kroeg met de mogelijkheid van een overnachting. Het podium bevatte een oude tafel en een stel gammele stoelen die wonder boven wonder een smijtpartij van een boze en wraakzuchtige Rigoletto overleefden. De decors bestonden uit beschilderde doeken. Het zag er allemaal zeer sober uit maar die eenvoud houdt tevens een compliment in voor de leiding omdat men met beperkte middelen toch een boeiende voorstelling kon presenteren. Dat was vooral ook te danken aan de Zweedse dirigent Per Otto Johansson, die met vaardige hand het in 2013 opgerichte orkest Philharmonie Zuid-Nederland, het goed puntig zingende koor en de solisten veilig en zonder vocale risico’s door de opera loodste. Net als voor de dirigent was Rigoletto voor de solisten een roldebuut dat zij er goed van afbrachten. Opvallend was het optreden van de bas Henk van Rijsbergen die als graaf Monterone mede verantwoordelijk gehouden moet worden voor het verloop van het drama vanaf het moment dat hij Rigoletto en de hertog van Mantua met zijn donker getimbreerde, krachtige stem vervloekt. Mede daardoor wordt het lot van de nar Rigoletto en zijn dochter Gilda bepaald. Voor de andere bas de Siciliaan Emanuele Cordaro was de rol van de huurmoordenaar Sparafucile niet nieuw. Bijzonder is dat hij, aanvankelijk op aandringen van zijn zus Maddalena, weigert om het moordscenario te wijzigen onder het voorwendsel dat hij geen crimineel is en zich aan afspraken houdt. Apart! Maddelena, uitstekend vertolkt door de mezzosopraan Veerle Sanders liet zich van haar beste kant zien in haar aria onmiddellijk na het beroemde kwartet uit het vierde bedrijf. Hoe verging het de drie belangrijkste protagonisten, Rigoletto, zijn dochter Gilda en de larmoyante hertog van Mantua? De hertog, in deze uitvoering is hij niet meer of minder dan een rijke jongeman werd vertolkt door de IJslander Elmar Gilbertsson. Net als de andere solisten kwam hij het best op dreef na de pauze. Hij bewoog zich vrij op het toneel, mistte wel eens een noot door een aanhoudende verkoudheid, zoals voor de voorstelling was aangekondigd, maar wist zijn romantische, melodieuze aria’s met o.a. ‘ La donna e mobile’ zeer gewaardeerd door de toeschouwers. Met voldoening kan hij terugkijken op zijn eerste Verdirol. De pretentieuze coloratuurrol van Gilda werd gezongen door de Russin Anna Emelianova. Zij studeerde van 2012 tot en met 2015 aan het conservatorium van Maastricht en behaalde daar cum laude haar masterdiploma Solo- en Operazang. Bij Opera Zuid volgt zij het door de Van Bijleveltstichting ondersteunde talentenontwikkelingstraject en zij maakt deel uit van het huisensemble. Een zangeres met toekomst die door een wat fijnere afwerking van de slotnoot van een frase nog aan zeggingskracht en warmte kan winnen. Haar aria ‘care nome ’ klonk uitstekend.

De hertog van Mantua (rijke jonge man)

 De Zweed Anders Larsson was voor mij helaas niet de gedroomde Rigoletto. Juist bij hem mistte ik de ontroering en de diepere doorleving van het drama die deze rol doorgaans bij mij teweeg brengt. De mogelijkheden zijn er wel omdat de twee contrasterende kanten van Rigoletto’s karakter zich daarvoor lenen. Enerzijds gedraagt hij zich als de eerste assistent van de hertog wanneer die probeert zoveel mogelijk vrouwen te versieren. Anderzijds is hij de klagende en treurige nar die zijn dochter in bescherming wil nemen tegen de avances van mannen. Larssons acteren was wel voldoende maar vocaal had ik liever pregnanter de twee verschillende kanten van Rigoletto willen horen. Zijn duet met Gilda was prachtig en een van de vele hoogtepunten van deze opera.

De waardering over de aanpak van Opera Zuid is bekend. Zangers krijgen de kans om via kleine rollen door te groeien naar hoofdrollen als voorbereiding op een internationale carrière. Als gevolg daarvan beschikt Opera Zuid al 10 jaar over een stabiel solistenensemble waarmee het in Nederland een belangrijke functie vervult. Het publiek ervaart dat. Het klaterende slotapplaus was meer dan verdiend!